Εν μέσω της ασθενείας του κατά τον εφετινό Εορτασμό των Μεγάλων Μαγίστρων της ελληνικής –χριστιανικής Παιδείας, ο υποφαινόμενος Διαχειριστής, δικαιολογείται να μην εμβαθύνει με την συνήθη έντασι και πρωτοτυπία στο νόημα της ημέρας.
Βρίσκει την εύκολη λύσι, λοιπόν να παραθέσει (ολόκληρα) δύο σχετικά με το νόημα της μεγάλης Γιορτής κείμενα , τα οποία γραμμένα από τους πιο επίσημους κρατικούς ιθύνοντες των ημερών μας, απευθύνονται σε διδάσκοντες και διδασκομένους, δηλαδή στο σύνολο της ελληνικής (ας μην πούμε ελληνόφωνης) εκπαιδευτικής κοινότητας.
Το πρώτο, της Υπουργού Παιδείας, είναι λακωνικότατο. Ξεκινάει με έναν πολύ ενδιαφέροντα για τις φιλογρηγόριες προτιμήσεις μας τρόπο, αλλά αντί να αναπτυχθή καταλλήλως, διακόπτεται και τερματίζεται κάπως απότομα.
Το δεύτερο, από το γραφείο της Περιφερειακής μας Διευθύντριας είναι καί ευσύνοπτο, αλλά καί (πάντα κατά την άποψι του Διαχειριστού) πιο ολοκληρωμένο.
Σε αμφότερα ο εν ασθενεία και εγκλεισμώ διατελών Διαχειριστής υποκύπτει στον πειρασμό να παρεμβάλει αντί για γνήσιο κριτικό σχολιασμό, κάποιες (σχετικές λίγο-πολύ με τα αναφερόμενα) παλιές παραπομπές από το ταπεινό Ιστομπλοκάκι του…
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!!
……………………………..
1ο ΚΕΙΜΕΝΟ
28-01-22 Μήνυμα της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκης Κεραμέως, για τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών
«Να μή διδάσκεις ή να διδάσκεις με τον τρόπο σου.
Μή με το ένα χέρι τραβάς και απωθείς με το άλλο.
Θα χρειαστείς λιγότερα λόγια πράττοντας όσα πρέπει.
Ο ζωγράφος διδάσκει πιο πολύ με τις ζωγραφιές του.»
Τα γνωμικά τετράστιχα του Γρηγορίου του Θεολόγου ή Ναζιανζηνού αντικατοπτρίζουν τη στάση ζωής του: διδασκαλία στην πράξη, αγωνιστικότητα, φιλανθρωπία, αλληλεγγύη στον πλησίον και αγάπη για τη μόρφωση.
Προστάτες των Γραμμάτων, οι Τρεις Ιεράρχες, ο Μέγας Βασίλειος, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Γρηγόριος Ναζιανζηνός που τιμούμε στις 30 Ιανουαρίου, μας καθοδηγούν με τη ζωή και το έργο τους. Ένα έργο που διαπνέεται από πίστη και φιλομάθεια, από κριτική σκέψη και πνευματική λαμπρότητα.
Σήμερα, τα ιδανικά μεταλαμπαδεύονται από το ίδιο το σχολείο στους μαθητές μας, με τους εκπαιδευτικούς μας να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο, αυτόν που τους αξίζει. Η διάπλαση δημιουργικών, εξωστρεφών και ενεργών πολιτών με προοπτικές, σε ένα περιβάλλον αλληλοσεβασμού, καλλιέργειας δεξιοτήτων και αρχών, με την παράλληλη εξασφάλιση ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση για όλους, συνθέτουν το πλαίσιο του σύγχρονου σχολείου.
Καλή πρόοδο στις μαθήτριες και στους μαθητές μας, με οδηγό τις αγαθές αξίες και σύμμαχο τη γνώση.
(ADMIN. 1. Για το πρώτο απόφθεγμα: βλ. https://neospalamedes.blogspot.com/2015/07/una-dozzina-di-aforismi-e-detti-di.html)
(ADMIN. 2. Για τα γνωμικά τεράστιχα του Γρηγορίου: βλ. και https://neospalamedes.blogspot.com/2015/07/un-ancora-aforismo-di-gregorio.html · κοντά στα τετράστιχα ας βάλουμε και ένα μικρό δείγμα απο τις δίστιχες γνώμες βλ. : https://neospalamedes.blogspot.com/2017/05/due-versi-morali-di-gregorio-nazianzeno.html)
(ADMIN. 3 - Με …ξένα κόλλυβα! Τολμηρή αντίρρησι στην ειδυλλιακή εικόνα της Παιδείας/Εκπαίδευσης ως δήθεν ελληνορθόδοξης στο ελλαδικό κράτος μας, αποτελεί το άρθρο του μαχητικού …Εθνικού Μαίτρ Δημήτρη Νατσιού: https://neospalamedes.blogspot.com/2013/01/un-testo-di-d-natsios-sui-3-santi.html)
(ADMIN. 4. Για την Ρωμαιοκαθολική και ευρύτερα Δυτική προσωνυμία του Γρηγορίου του Θεολόγου ως τάχα μου «Ναζιανζηνός» έχουμε ήδη αναφερθεί, π.χ. βλ. ΕΔΩ, αλλά ελπίζουμε να επανέλθουμε!)
…………………………….
2
2ο ΚΕΙΜΕΝΟ
ΜΗΝΥΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΔΝΤΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ
Αξιότιμοι συνάδελφοι/ισσες, αγαπητοί μαθητές/τριες
Οι άγιοι που σήμερα εορτάζουν είναι οι Προστάτες των γραμμάτων, των μαθητών και των δασκάλων της ελληνικής παιδείας και μας συνοδεύουν όλους από τα μαθητικά μας χρόνια. Μέγας Βασίλειος, Γρηγόριος Θεολόγος, Ιωάννης Χρυσόστομος: Τρία μεγάλα πνευματικά αναστήματα. Τρεις διάνοιες σπινθηροβόλες. Τρεις καρδιές ανδρείες. Τρεις ψυχές άγιες.
(ADMIN. 1. Για τα κοινά τους, βλ. λ.χ. : https://neospalamedes.blogspot.com/2008/01/900.html )
Όμως, τι αλήθεια γνωρίζουμε γι αυτούς; Τι λύσεις και κατευθύνσεις έχουν να δώσουν σήμερα οι τρεις ιεράρχες στον κόσμο μας και ειδικά στους νέους; Στην εποχή μας, που έχει πολλά κοινά, με αυτή των Τριών Ιεραρχών: Πόλεμοι, βίαιες συγκρούσεις, κοινωνικά αδιέξοδα, άλυτα οικονομικά προβλήματα, εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, κοινωνικές διακρίσεις, θρησκευτικές διαμάχες, εξεγέρσεις…..
(ADMIN. 2. Για την άγνωστη στους πολλούς πλευρά, την ποιητική, του Γρηγορίου βλ. α΄: https://neospalamedes.blogspot.com/2008/01/blog-post_25.html
β΄: https://neospalamedes.blogspot.com/2009/01/gregorio-di-nazianzo-o-meglio-arianzeno.html - οπου και πάλι θίγεται το λανθασμένο της προσωνυμίας «Ναζιανζηνός»-
και ακόμα γ΄: https://neospalamedes.blogspot.com/2011/01/gregorio-di-nazianzo-io-dico-arianzeno.html)
Οι Τρεις Ιεράρχες υπήρξαν αναμφισβήτητα ολοκληρωμένες προσωπικότητες, άνθρωποι με ανοιχτούς πνευματικούς ορίζοντες, συνδύαζαν τη σοφία του πνεύματος με την καλοσύνη της ψυχής, την άρτια επιστημονική συγκρότηση με την ολοκληρωτική αφιέρωση στη διακονία του Ευαγγελίου, χωρίς αυτό να συνεπάγεται απαξίωση της κοσμικής σοφίας και της αξίας των επιστημών. Νοηματοδότησαν τον αρχαίο κλασικό κόσμο τονίζοντας κατ’ επανάληψιν στα κείμενά τους την αξία της αρχαίας ελληνικής παιδείας, την αγάπη για τα γράμματα και τον πολιτισμό των αρχαίων Ελλήνων, κυρίως τη σπουδή της ελληνικής γλώσσας και φιλοσοφίας, κρατώντας όμως αναλλοίωτη την ορθόδοξη χριστιανική αποκαλυπτική αλήθεια. Δεν ήθελαν τους χριστιανούς νέους ανθρώπους χωρίς κριτική σκέψη, χωρίς ευρύτητα γνώσεων, αποκομμένους από την κοινωνία και τη ζωή. Τους ήθελαν μέσα στη ζωή, μετόχους των κοινωνικών ανησυχιών και φιλοσοφικών ρευμάτων. Κήρυξαν την αυθεντική θρησκευτικότητα, αυτή που απελευθερώνει τον άνθρωπο, μακριά από δεισιδαιμονίες, προλήψεις και φοβίες. Αντιτάχθηκαν σθεναρά σε μια επιφανειακή πνευματικότητα, στην υποκριτική ευλάβεια, σε μια πίστη που τυφλώνει και γίνεται μέσο στα χέρια των ισχυρών για τη χειραγώγηση και εκμετάλλευση ανθρώπων και λαών.
(ADMIN. 3. Για την αναφανδόν υποστήριξι της ελληνικής Παιδείας από τον Γρηγόριο, βλ. : https://neospalamedes.blogspot.com/2021/01/blog-post.html και από Μ. Βασίλειο μια γνώμη, ενδεικτικά, βλ. https://neospalamedes.blogspot.com/2021/01/3-10-festa-dei-3-padri-gerarchi-un-quiz.html -ερώτ. Ζ΄στο «κουίζ»)
(ADMIN. 4. Χαρακτηριστικό δείγμα της έλλειψης μισαλλοδοξίας, η φιλική του επιστολή στον «ειδωλολάτρη» Λιβάνιο: https://neospalamedes.blogspot.com/2017/01/traducendo-e-commentando-una-lettera-di.html · όσο για την νέα νοηματοδότησι του κλασικού κόσμου περιορίζομαι μόνο στο χαριτωμένο, όσο και πρωτοποριακό από μια πλευρά, επίγραμμα: https://neospalamedes.blogspot.com/2020/01/due-parole-su-uno-dei-tre-gerarchi.html)
Οι κοινωνικές θέσεις τους είναι τόσο σύγχρονες και ριζοσπαστικές που νομίζει κανείς πως έχουν γραφεί μόλις τον τελευταίο αιώνα των μεγάλων κοινωνικών επαναστάσεων και συγκρούσεων. Δεν διστάζουν να καυτηριάσουν τους ισχυρούς της εποχής για τις πράξεις τους, πιστεύοντας ξεκάθαρα πως τα συμφέροντα των ισχυρών ευθύνονται για την κατάντια των κοινωνιών, για την πείνα, την εγκατάλειψη, τους πολέμους. Ότι ο νόμος του Θεού, δηλαδή ο νόμος της αγάπης, της ισότητας, της ελευθερίας της ειρήνης, δεν έχει τίποτα κοινό με το νόμο των ισχυρών κάθε εποχής.
(ADMIN. 5. Ένα αριστερό κροσσέ από Μ. Βασίλειο κατά της Πλουτοκρατίας, βλ. https://neospalamedes.blogspot.com/search/label/San%20Basilio)
Οι Τρεις Ιεράρχες στηρίζουν με κάθε τρόπο τους φτωχούς, τους κυνηγημένους και τους απροστάτευτους της εποχής τους. Οι ίδιοι ζουν λιτά και ασκητικά. Η αγάπη για τους Πατέρες, δεν είναι λόγια. Είναι πράξη που απαιτεί υπευθυνότητα, θυσία και διάθεση για διαρκή προσφορά.
((ADMIN. 6. Και ένα δεξί από τον δικό μου, τον Γρηγόριο στο αιώνια ακανθώδες ζήτημα της κοινωνικής αδικίας, της απληστίας των πλουσίων και το κουσούρι του άκρατου Καπιταλισμού βλ. https://neospalamedes.blogspot.com/2008/01/900.html)
Σε μια εποχή που η γυναίκα βρισκόταν στο κοινωνικό περιθώριο οι Πατέρες έρχονται σε ρήξη με τις ανδροκρατικές αντιλήψεις της εποχής τους και αγωνίζονται σθεναρά να της δώσουν τη θέση που της αρμόζει στην κοινωνία
((ADMIN. 7. Αλλά και αυτό το uppercut του Γρηγόριου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως και Θεολόγου κατά των σε βάρος των γυναικών διακρίσεων, οφείλουμε όλοι να το θαυμάσουμε: https://neospalamedes.blogspot.com/2009/01/san-gregorio-di-nazianzo-un-brano-dall.html)
Αλλά και οι προτάσεις των Τριών Ιεραρχών για θέματα αγωγής των νέων, έρχονται, 17 αιώνες μετά, να ταυτιστούν με τις πλέον προωθημένες επιστημονικές απόψεις της εποχής μας:
Πόσο επίκαιρη αλήθεια η άποψη των Τριών Ιεραρχών για την ανάγκη φροντισμένης αγωγής από το οικογενειακό περιβάλλον και κυρίως από το πρόσωπο της μητέρας.
Και οι τρεις τονίζουν πως η σχέση παιδαγωγού μαθητή είναι μια ακατάλυτη σχέση αγάπης, ελευθερίας και δημιουργίας. Ο καλός δάσκαλος κατά τον Χρυσόστομο εμπνέει, προσελκύει και πείθει, (MG. 57327 ). Οι δάσκαλοι δεν πρέπει να είναι φορτικοί και πιεστικοί αλλά φιλόστοργοι. Οφείλουν να υπερβάλλουν σε φιλοστοργία τους φυσικούς πατέρες. «Ο λόγος του δασκάλου πρέπει να είναι λόγος ανθρώπου που διδάσκει μάλλον παρά ελέγχει, που παιδαγωγεί παρά τιμωρεί, που βάζει τάξη παρά που διαπομπεύει, που διορθώνει παρά που επεμβαίνει στη ζωή του μαθητή» (MG. 61 593-594). Η παιδεία για να είναι πετυχημένη πρέπει να μιλά στις ψυχές, να τις κάνει να χαίρονται, να ονειρεύονται, να δημιουργούν.
(ADMIN. 8. Μια χαρακτηριστική γνώμη του Χρυσοστόμου περί της αγωγής των παιδιών, βλ. https://neospalamedes.blogspot.com/2021/01/3-10-festa-dei-3-padri-gerarchi-un-quiz.html
-ερώτ. Κ΄ )
Οι Τρεις Ιεράρχες τάραξαν τα νερά της εποχής τους και άφησαν παρακαταθήκες που μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν μια πνευματική πυξίδα για όλους μας, από μαθητές, γονείς και δασκάλους, έως κυβερνώντες και πνευματικούς πατέρες. Έδειξαν με τη ζωή και το έργο τους ότι η πίστη προς το Θεό και η αγάπη προς το συνάνθρωπο συμβαδίζουν. Διέσωσαν αξίες με πανανθρώπινο περιεχόμενο.
Αγαπητοί μαθητές/τριες και αγαπητοί συνάδελφοι/ισσες: Αν θέλουμε να τιμήσουμε τους Τρεις Ιεράρχες δε χρειάζεται να το κάνουμε μόνο μέσα από τυπικές γιορτές. Ας μελετήσουμε το έργο τους, την προσφορά τους, αλλά κυρίως ας προσπαθήσουμε να μιμηθούμε τη στάση ζωής τους.
..............................................................................
(ADMIN. 9. Για την τεράστια σημασία της πολυεπίπεδης προσωπικότητάς τους, των μεγάλων Πατέρων μας, βλ. ένα φαινομενικά παράδοξο αντι-νιτσεϊκό post: https://neospalamedes.blogspot.com/2012/01/confutando-un-aforismo-di-nietzsche.html)
(ADMIN. 10. Για το Απολυτίκιο των 3 Γιγάντων –με δική μας «μετάφρασι»- βλ. https://neospalamedes.blogspot.com/2011/01/blog-post_30.html)
Τελικό σχόλιο στο –τελευταίο- …σχόλιο: Όπως το ’χουμε κι εμείς ομογνωμούντες επι του θέματος με τον μακαρίτη ευφυέστατο …βιβλιοφάγο και λαθρόχειρα Umberto Eco, πολλές φορές αναδιατυπώσει: «Είμαστε νάνοι σε πλάτες Γιγάντων…».
ΥΓ * Ο κλέψας του κλέψαντος:
«Siamo come nani sulle spalle di giganti, così che possiamo vederepiù cose di loro e più lontane, non certo per l’altezza del nostro corpo, ma perchésiamo sollevati e portati in alto dalla statura dei giganti» Τάχα μου ο Γουλιέλμος του Μπάσκερβιλ στο βραβευμένο και πολυμεταφρασμένο “Il Nome della Rosa” (1a Edizione 1980).
Αλλά: “Nos esse quasi nanos gigantium humeris insidentes” dicebat Bernardus Carnotensis (12ος αι.)
(* «Τί είναι το Υστερόγραφο; Συχνά ο τελευταίος πειρασμός ενός εγωπαθούς σχολιαστή!». ΣΕΛΛΕΝΙΔΗΣ)]
Αναρτήσεις
