«Πώς χτίζεται ο χαρακτήρας του πρωταθλητή»: Άρθρο του Σ. Καλέργιου για την σημασία τής αυτοπεποίθησης. 2ο Μέρος: 3 Τρόποι για αναβάθμιση αυτοπεποίθησης και για νοοτροπία πρωταθλητή. “Come si costruisce la mentalità del campione”. Articolo di Stratos Kalerghios sull'importanza della fiducia in se stessi (2a parte).

(Συνέχεια από το προηγούμενο)

 (...)

Υπάρχουν 3 τρόποι (σύντομη ανάλυση):

1. Εμπειρίες. Θετικές αναφορικές εμπειρίες δομούν κομμάτι κομμάτι την εμπιστοσύνη στον εαυτό σου. Μια νίκη με τον συμπαίκτη σου στο σύλλογο, μια νίκη στο τοπικό πρωτάθλημα της περιοχής σου, της χώρας σου και αργότερα σε ένα διεθνές τουρνουά σιγά σιγά θα κτίσουν το χαρακτήρα σου και θα αναβαθμίσουν την αυτοπεποίθησή σου. Ακόμα και οι ήττες εφόσον διδάσκεσαι από αυτές σε κάνουν πιο έμπειρο και ολοκληρωμένο παίκτη/άνθρωπο. Η ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΔΥΝΑΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΕ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΤΟ ΦΟΒΑΣΑΙ ΠΛΕΟΝ. Σκέψου την πιο ντροπιαστική ήττα που θα μπορούσε να σου συμβεί. Ήττα σε 10 κινήσεις; Ήττα επειδή πείναγες και δεν ήσουν συγκεντρωμένος; Ήττα από ένα δεκάχρονο; (με όλο το σεβασμό προς τα δεκάχρονα). Βάλε στο μυαλό σου το χειρότερο δυνατό σενάριο που μπορεί να σου συμβεί. Αν αυτό συμβεί τότε θα είσαι ελεύθερος καθώς δεν θα το φοβάσαι πια, θα έχεις την εμπειρία διαχείρισής του και δεν θα σε αγχώνει το ενδεχόμενο υλοποίησης του. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και χωρίς να βρεθείς αντιμέτωπος με το σενάριο αυτό στην πραγματική ζωή. Μπορείς να το οραματιστείς, να το βιώσεις στην σφαίρα της φαντασίας σου, να παρατηρήσεις τις αντιδράσεις σου και αφού καταλάβεις ότι δεν απειλείται η ύπαρξη σου από αυτό και ότι είσαι ικανός να το αντιμετωπίσεις  θα απoευαισθητοποιηθείς συναισθηματικά από αυτό. Κατά συνέπεια το άγχος και ο φόβος θα σε εγκαταλείψουν. Και τα χειρότερα σενάρια δίνουν αυτοπεποίθηση λοιπόν. 

Εύλογα αναρωτιέται τώρα κανείς, μα καλά, χάνοντας αποκτώ αυτοπεποίθηση? Απαντώ: Οποιαδήποτε ήττα είτε στο σκάκι είτε στην ζωή είναι ένα δώρο με άσχημο περιτύλιγμα. Σκέψου ένα πακέτο κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο με ένα κόκκινο περιτύλιγμα με ελαφάκια και φαντεζί πολύχρωμες κορδέλες. Το σηκώνεις, το βλέπεις, κάνεις σενάρια. Μπορεί να είναι το νέο play station 5, μπορεί να είναι ένα λάπτοπ τελευταίας τεχνολογίας και τελικά είναι σκέτο ...φελιζόλ! Μάπα το καρπούζι!

Σκέψου στην άλλη περίπτωση κάτω από το δέντρο ένα χαρτόκουτο, βρεγμένο, χτυπημένο, φαγωμένο στις γωνίες και το βγάζεις έξω και το πετάς χωρίς να μπεις στο κόπο να δεις μέσα του. Μέσα όμως μπορεί να βρίσκεται ένα υπέροχο δαχτυλίδι ή δεσμίδες με χαρτονομίσματα. Δεν έχει σημασία το περιτύλιγμα, έχει σημασία το περιεχόμενο. Η ήττα είναι το δώρο με το άσχημο περιτύλιγμα! Από λίγους ευπρόσδεκτο, αλλά πολύ μεγάλης αξίας με μια δεύτερη μάτια. Ουδέν κακόν, αμιγές καλού που έλεγαν κάπως και οι αρχαίοι. Κανείς κορυφαίος δεν έφτασε στην κορυφή χωρίς ήττες. Οι ήττες είναι αυτές που σε μαθαίνουν πραγματικά γιατί αυτές σε πονάνε και αυτές θες να αποφύγεις. Οι ήττες είναι αυτές που θα σε κρατήσουν σε πειθαρχία και το καμπανάκι που θα σου πει ''φιλαράκο θες κι άλλη προπόνηση''. Διδάξου από αυτές, αγκάλιασε τες και πάρτες στα σοβαρά. Αυτό θα σε κάνει να μην τις φοβάσαι. Και χωρίς τον φόβο έχεις έναν εχθρό λιγότερο στην σκακιέρα σου (ίσως τον σημαντικότερο). Και σε μια κουβέντα μου με τον πρωταθλητή κόσμου στο χορό, μου είχε πει την εξής κουβέντα που δεν θα την ξεχάσω ποτέ, όταν τον ρώτησα πόση προπόνηση πρέπει να κάνω καθημερινά για να φτάσω σε κορυφαία επίπεδα. Η απάντηση του ήταν: ‘’Μέχρι να γυρίσεις σπίτι και να κλαις στο μπράτσο σου, τέντωσε τα όρια σου’’!

2. Το έχεις μέσα σου, πίστεψε και δούλεψε. Κανείς δεν γεννήθηκε Grand Master, όλοι δούλεψαν και το πέτυχαν. Ο Carlsen δεν γεννήθηκε ξέροντας τις κινήσεις στο σκάκι. Αφού το κατάφεραν κάποιοι γιατί να μην μπορείς να το καταφέρεις και εσύ. Είμαι σίγουρος ότι πολλοί σκεπτόμαστε ότι αυτοί είχαν το χάρισμα ή ότι εγώ δεν μπορώ να το κάνω γιατί ''δεν το χω όσο αυτοί''. Όπως λέει και ο Ναπολέων Χιλ ''Desire is the starting point of all achievement'' (= H επιθυμία είναι η αφετηρία κάθε επιτυχίας). Αν έχεις την καυτή επιθυμία να φτάσεις ψηλά και συγκεντρώνεις όλη την ενέργειά σου στην επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου σου, ΤΟΤΕ ΝΑΙ ΔΕΝ ΣΟΥ ΛΕΙΠΕΙ ΤΙΠΟΤΑ.  Άρα ''πρέπει να το έχεις'' για να πας ψηλά και ''ΤΟ ΕΧΕΙΣ''. Η αποτυχία τις περισσότερες φόρες είναι θέμα επιλογής. Δεν φταίει ο καιρός, δεν φταίει ο Κοβιντ, ο Τσίπρας, ο Μητσοτάκης. Πρέπει να αναλαμβάνουμε την ευθύνη των ενεργειών μας ξεκινώντας από την συνειδητοποίηση ότι ''μπορείς να γίνεις αυτό που επιθυμείς αρκεί να το πιστέψεις και αν εργαστείς πολύ σκληρά γι αυτό''.  Όπως λέει και ο μεγάλος πρωταθλητής μας στις πολεμικές τέχνες Μιχάλης Ζαμπίδης '' Οι δικαιολογίες είναι ο προθάλαμος της ήττας.'' Βγάλε τις δικαιολογίες από το παιχνίδι και είσαι ήδη νικητής! Στην τελική το... ''Η δύναμη είναι μέσα σου'' και το... ''Τίποτα δεν είναι αδύνατο'' δεν είναι από τα κλασσικά κλισέ αυτοβελτιώσης για να ποστάρουμε στο instagram. Είναι αληθινά και υπάρχουν. Μονό ο Carlsen ξέρει τα δάκρυα τον πόνο και τις ατελείωτες ώρες που σπατάλησε πάνω από μια σκακιέρα ή έναν υπολογιστή για να γίνει αυτός που είναι, κανείς και τίποτα δεν του χαρίστηκε. Φυσικά υπάρχει και το έμφυτο ταλέντο, όλοι μας όμως έχουμε ένα τέτοιο αρκεί να το βρούμε!

3. Fake it till you make it ή μήπως act till you remember (= δράσε μέχρι να το θυμάσαι);;; Αφού όπως είπαμε παραπάνω το χεις μέσα σου ήδη, χρειάζεται να βάλεις ένα ψεύτικο προσωπείο ή απλά πρέπει να απελευθερώσεις τον αυθεντικό και χαρισματικό εαυτό σου πολλές φορές μέχρι να το θυμάσαι; Οι περισσότεροι υποτιμάμε την έννοια της αυθεντικότητας. Πιστεύουμε ότι κάτι δεν το έχουμε ενώ πραγματικά δεν ψάξαμε για να το βρούμε μέσα μας. Βάζουμε ταμπέλες στον εαυτό μας ότι είμαστε ντροπαλοί η χαμηλών τόνων και ρωτώ, είναι πραγματικά έτσι; Μήπως είμαστε προγραμματισμένοι να νομίζουμε πως είναι έτσι; Μήπως έχουμε κτίσει μια εικόνα για τον εαυτό μας βασισμένη σε απόψεις τρίτων; Μήπως είμαστε θύματα του κοινωνικού προγραμματισμού που βιώνουμε; Μήπως εμπειρίες της παιδικής ηλικίας μας, μας έχουν καθορίσει σε αυτό που είμαστε σήμερα; Μήπως έχουμε θάψει στα χαμηλότερα στρώματα του υποσυνείδητού μας πράγματα που δεν θεωρηθήκαν στην αρχή της ζωή μας αποδεκτά; 

Θα πω ένα παράδειγμα και μια ιστορία και θα κλείσω εδώ. Έστω ο 3χρονος Κωστάκης. Η επιβίωση του Κωστάκη εξαρτάται από του γονείς του. Αν για τον Χ Ψ λόγο δεν τον αγαπούν ή δεν τον προστατέψουν απειλείται η ύπαρξη του. Έστω λοιπόν ότι ο Κωστάκης είναι λίγο φωνακλάς. Μιλάει λίγο πιο δυνατά από ό,τι πρέπει και μερικές φορές ενοχλεί. Οι γονείς του του φωνάζουν και με άσχημο τρόπο τον επιπλήττουν ''Μην φωνάζεις θα φας τιμωρία!'' ή '' Κωστάκη, πήγαινε στο δωμάτιό σου αμέσως!''.  Εκείνη την στιγμή ο Κωστάκης νιώθει την απόρριψη από τους γονείς του, νιώθει μέσα του ότι δεν τον αγαπούν άρα και ότι απειλείται η ύπαρξή του. Κατά συνέπεια γίνεται αυτόματα καθήκον του να θάψει βαθειά μέσα του την ζωηρή του πλευρά, την φωνακλάδικη πλευρά θα λέγαμε και να αφήσει στην επιφάνεια την ήσυχη και καλοπαιδίστικη πλευρά του. Μεγαλώνοντας υποσυνείδητα θα γίνει ένας ντροπαλός και ήπιων τόνων ενδεχομένως να φοβάται να εκφραστεί όπως πραγματικά θα ήθελε και ας μην το καταλαβαίνει. Παρόλα αυτά πίσω από αυτόν τον 15χρονο πλέον ταπεινό Κωστάκη μπορεί να κρύβεται ένας φωνακλάς με ισχυρό χαρακτήρα Κωστάκης, ο οποίος αυτή την στιγμή κοιμάται. Μήπως εντέλει είναι αυτός ο αυθεντικός χαρακτήρας του; Μήπως είναι καιρός να τον ξυπνήσουμε;

Δεύτερη ιστορία από το βιβλίο ''Η δύναμη του τώρα'' του Eckhart Tolle. 

Ένας ζητιάνος καθόταν στην γωνία του ίδιου δρόμου για περισσότερα από 30 χρόνια. Κάποια μέρα πέρασε από κει ένας ξένος. ''Έχεις κανένα φραγκάκι να μου δώσεις;'' μουρμούρισε ο ζητιάνος απλώνοντας μηχανικά το παλιό φθαρμένο του καπέλο. ''Δεν έχω τίποτα να σου δώσω'' απάντησε ο ξένος, ''αλλά πες μου τι είναι αυτό που κάθεσαι πάνω του;'' ''Τίποτα, ένα παλιό κουτί.  Όσα χρόνια θυμάμαι τον εαυτό μου κοιμάμαι πάνω'' αποκρίθηκε ο ζητιάνος. ''Κοίταξες ποτέ μέσα του;'' ρώτησε ο ξένος. ''Όχι'' αποκρίθηκε ο ζητιάνος. ''Τι νόημα θα είχε; Δεν έχει τίποτα μέσα''. ''Για ρίξε μια μάτια'', επέμεινε ο ξένος.

Ο ζητιάνος κατάφερε με δυσκολία να ανοίξει το καπάκι. Μην πιστεύοντας στα μάτια του, κατάπληκτος και ενθουσιασμένος, είδε ότι το κουτί ήταν γεμάτο χρυσάφι!

Μην ψάχνεις έξω από σένα να βρεις ψυχούλα χαράς και πληρότητας, μέσα σου υπάρχει η πραγματική φώτιση.

Συνοψίζοντας λοιπόν, δεν θεωρώ ότι ο Kasparov υποδύθηκε κάποιο ρόλο για να βρει την χαμένη πιστή στον εαυτό του. Αφιέρωσε το act until you remember. Ήδη την είχε και είτε το ήξερε συνειδητά, (λόγω των προηγούμενων θριάμβων εναντίον του ίδιου αντιπάλου) είτε δεν το ήξερε και το ανακάλυψε. 

Ένα είναι το μόνο σίγουρο:  Κοίταξε ...μέσα στο κουτί του!

 

Καλέργιος Στράτος