Το ποίημα «Εχεμύθεια» του Εμπειρίκου, μια «Ζηλοτυπία» προς σύγκρισι και ένα τραγούδι των Αφών Κατσιμίχα.La poesia Confidenza di Empirikos in confronto

La poesia “Confidenza” di Empirikos in confronto con una vecchia (piu' di 100 anni) dal titolo “Gelosia”.



Σ’ ένα παλιό περιοδικό* βρήκα ένα ποίημα με τον ελκυστικό τίτλο «Ζηλοτυπία» και - υπομειδιώντας κατά την ανάγνωσι- η σκέψι μου πήγε αμέσως σε ένα ποίημα απο την Ενδοχώρα του Α. Εμπειρίκου, την καταπληκτική (και απο χρόνια αγαπημένη μου) «Εχεμύθεια». Μετά βίας απορρίπτω την πειρασμό που μου ψιθυρίζει πιθανή επίδρασι του παλιού στο νεότερο. Θεωρώ πάντως, ότι την «Ζηλοτυπία» του αγνώστου μου Ν. Γ. ΑΙΓΕΙΑΛΙΔΗ, θα μπορούσα να την χρησιμοποιήσω ως παράλληλο κείμενο του εμπειρίκιου ποιήματος.
(Βεβαίως δεν γεννάται θέμα σύγκρισης των δύο συνθέσεων, ως προς την ποιότητα: Η «Εχεμύθεια» του Εμπειρίκου είναι απείρως πιο γοητευτική, ενώ η «Ζηλοτυπία» δεν είναι και αψεγάδιαστη - όπως ελπίζω να μου δοθή η ευκαιρία να δείξω μία από αυτές τις μέρες στους φοιτητές και συναδέλφους που συμμετέχουν στο εφετινό In-Country Program στην Κάλυμνο).
Ως εκ τούτου, παραθέτω αμφότερα τα ποιήματα για να ανακαλύψετε (αφού τα απολαύσετε) μόνοι σας τις ενδεχόμενες ομοιότητες και διαφορές.

ΖΗΛΟΤΥΠΙΑ

Βαρούσαν τα όργανα κι εσειόταν το σπίτι
Σ’ ολόφωτη σάλα χορός εκρατούσε
Κι εκείνη σαν άλλη, θαρρείς, Αφροδίτη
Στα κύματα μέσα της πόλκας πετούσε,

Δειλά φωλιασμένη σε άλλου τα χέρια.
Σαν έβλεπα κάπου κρυφά ν΄ανταμώνει
Μ’ εκείνον τα μάτια, τα δυο της αστέρια,
Αλλόκοτοι μέσα μ’ εδάγκαναν πόνοι.

Φουρτούνες μου δέρναν κρυφές το κεφάλι
Και μέσα μου φίδια μού βόσκαν τα στήθια.
Εκείνη απ’ αγκάλη πετούσε σ’ αγκάλη.
Της έδιν’ η νιότη φτερά για βοήθεια.

Σκεφτόμουνα πλέον να μή της μιλήσω,
Να γίνω για λίγο κι εγώ πεισματάρης.
Δεν ήξευρα ότι προτού το θελήσω-
Άχ! Ήμουνα πλέον, στ’ αλήθεια ...ζηλιάρης!

Αθήναι 1882
ΝΕΟΚΛΗΣ Γ. ΑΙΓΕΙΑΛΙΔΗΣ

Υπόμνημα:

1 σπήτι
2 ΄Σ
4 ‘Σ
6 ανταμόνη
7 ‘μάτια
9 Φουρτούναις κρυφαίς
10 φείδια
15 είξευρα περριχού

* Περ. ΑΠΟΛΛΩΝ, 1889 σ. 968. Μεταγράφω πιστά το ποίημα, αλλά επεμβαίνω –λόγω δυσκολίας στην δακτυλογράφησι- στην αντικατάστασι του πολυτονικού και επιχειρώ και κάποιες επουσιώδεις επεμβάσεις –με στόχο την διευκολύνσι του σημερινού αναγνώστη- στην ορθογραφία.


ΕΧΕΜΥΘΕΙΑ
Με την ριπή του άνεμου στα μαλλιά
Της γυναικός που στροβιλίζεται μέσ' στο σαλόνι
Και παίρνει την ζωή όπως της έρχεται
Και με στολίδια και παιδιά
Που την λατρεύουν κι όλο λέγουν τ' όνομά της
Και με τους άνδρες που σηκώνουν
Όρθιο το χέρι τους στον ουρανό
Μεσ' στην εξαίσια λειτουργία των παλμών τους
Στον στρόβιλο του βαλς που πλησιάζει
Τα στήθη τους στα στήθη της γυναίκας.

Ανδρέας Εμπειρίκος (Ενδοχώρα)

Και για λόγους αντικειμενικής παρουσίασης του θέματος, μετά από το πρώτο βίντεο με το ορχηστρικό κομμάτι των αδελφών Κατσιμίχα, παραθέτουμε και το ομώνυμο τραγούδι τους, από τον δίσκο τους «Απρίλη, ψεύτη!» (1989). Μια μελοποίησι οπωσδήποτε ενδιαφέρουσα, παρόλο που, προσωπικά, από τότε που την πρωτοακούσαμε μέχρι σήμερα, δεν μας ενθουσιάζει, τόσο όσο άλλες του αγαπημένου και πολύ ποιοτικού αυτού δίδυμου.

Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας - Εχεμύθεια