Ένας από τους λίγους εξ ευωνύμων νεοέλληνες λογοτέχνες που σέβομαι καί για το ήθος καί για το έργο του (έστω και όχι άνευ επιφυλάξεων). Και πάνε κιόλας τρία χρόνια που (Ιούνιο μήνα) έφυγε.
Αξίζει μιας ιδιαίτερης μνείας μια ωραία δήλωσι είχε που κάνει τότε ο Μίκης Θεοδωράκης: «Έφυγε ο τελευταίος από τους μεγάλους ποιητές που ένωσαν τη ζωή και το έργο τους με τους αγώνες και τα όνειρα του ελληνικού λαού για ένα διαφορετικό μέλλον χωρίς καταναγκασμούς και αλλοτριώσεις, με ήθος, μόρφωση και πολιτισμό.Σ' αυτό το ευγενικό όραμα ο Μανώλης Αναγνωστάκης θυσίασε τα καλύτερα χρόνια της ζωής του. Αξιώθηκε όμως να μετουσιώσει τις πληγές του σε μια μοναδική και εξαίσια ποίηση που έγινε φάρος και οδηγός για όσους ακολούθησαν και που είχαν μέσα τους την ψυχική ευγένεια και την πνευματική δύναμη για να την εκτιμήσουν».
Το ποίημα "ΕΠΙΤΥΜΒΙΟΝ", γνωστό για το ειρωνικό του στοιχείο, παραμένει μετά από 38 χρόνια ακόμα επίκαιρο. Το υπαινικτικό μήνυμά του αναπόδραστα έχει πολλούς αποδέκτες. Οι Λαυρέντηδες εξακολουθούν να ευημερούν κι η υποκρισία θα συνεχίση στον κόσμο μας να βασιλεύει …
Επιτύμβιον
Πέθανες - κι έγινες και συ: ο καλός.
Ο λαμπρός άνθρωπος, ο οικογενειάρχης, ο πατριώτης.
Τριάντα έξι στέφανα σε συνοδέψανε, τρεις λόγοι αντιπροέδρων,
εφτά ψηφίσματα για τις υπέροχες υπηρεσίες που προσέφερες.
Α, ρε Λαυρέντη, εγώ που μόνο το 'ξερα τι κάθαρμα ήσουν,
τι κάλπικος παράς, μια ολόκληρη ζωή μέσα στο ψέμα.
Κοιμού εν ειρήνη δε θα 'ρθω την ησυχία σου να ταράξω.
(Εγώ, μια ολόκληρη ζωή μες στη σιωπή θα την εξαγοράσω
πολύ ακριβά κι όχι με τίμημα το θλιβερό σου το σαρκίο).
Κοιμού εν ειρήνη. Ως ήσουν πάντα στη ζωή: ο καλός,
ο λαμπρός άνθρωπος, ο οικογενειάρχης, ο πατριώτης.
Δε θα 'σαι ο πρώτος ούτε δα κι ο τελευταίος.
M. AΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ, (Ο Στόχος), 1970
.................................................................................
Η κυριότερη επιφύλαξί μου (έχω ήδη εκφρασθή επιφυλακτικά για το υπερτιμημένο ποίημά του για το σκάκι σε σχόλιό μου: https://www.blogger.com/comment.g?blogID=2986052557616541388&postID=2135171130414514403 ) για τον ποιητή Μ. Αναγνωστάκη, έχει να κάνει με το στοιχείο της πρωτοτυπίας. Πόσο βαραίνει πάνω του λ.χ. ο Καβάφης; Δεν είναι, βέβαια, κι ο μόνος ποιητής στην σκιά ενός μεγάλου. Πάντως ήταν πολύ ικανός και αποτελεσματικότατος στην αξιοποίησι της αναγνωστικής του εμπειρίας κι επιπλέον έχοντας αναμφισβήτητα υψηλού επιπέδου αφομοιωτική ικανότητα. Επ’ αυτού ΟΥΔΕΙΣ ΨΟΓΟΣ! Και φυσικά η μίμησι είναι και μία από τις συνιστώσες τής καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Εν προκειμένω, μοιράζομαι μαζί σας –δεν ήθελα να ταλαιπωρήσω τους μαθητές μου με μια επιπλέον παρατήρησι παράλληλου κειμένου- την αίσθησι της ομοιότητας στο στοιχείο τής ειρωνείας και την ποιητική περιγραφή τού απατηλού φαίνεσθαι που συναντάμε στο γνωστό καβαφικό ποίημα "Ηγεμών εκ Δυτικής Λυβίης":
Ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης
Άρεσε γενικώς στην Aλεξάνδρεια,
τες δέκα μέρες που διέμεινεν αυτού,
ο ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης
Aριστομένης, υιός του Μενελάου.
Ως τ’ όνομά του, κ’ η περιβολή, κοσμίως, ελληνική.
Δέχονταν ευχαρίστως τες τιμές, αλλά
δεν τες επιζητούσεν· ήταν μετριόφρων.
Aγόραζε βιβλία ελληνικά,
ιδίως ιστορικά και φιλοσοφικά.
Προ πάντων δε άνθρωπος λιγομίλητος.
Θάταν βαθύς στες σκέψεις, διεδίδετο,
κ’ οι τέτοιοι τόχουν φυσικό να μη μιλούν πολλά
Μήτε βαθύς στες σκέψεις ήταν, μήτε τίποτε.
Ένας τυχαίος, αστείος άνθρωπος.
Πήρε όνομα ελληνικό, ντύθηκε σαν τους Έλληνας,
έμαθ’ επάνω, κάτω σαν τους Έλληνας να φέρεται·
κ’ έτρεμεν η ψυχή του μη τυχόν
χαλάσει την καλούτσικην εντύπωσι
μιλώντας με βαρβαρισμούς δεινούς τα ελληνικά,
κ’ οι Aλεξανδρινοί τον πάρουν στο ψιλό,
ως είναι το συνήθειο τους, οι απαίσιοι.
Γι’ αυτό και περιορίζονταν σε λίγες λέξεις,
προσέχοντας με δέος τες κλίσεις και την προφορά·
κ’ έπληττεν ουκ ολίγον έχοντας
κουβέντες στοιβαγμένες μέσα του.
Και να μην το ξεχάσω: σημαντικότερο από το όποιο φιλολογικό μου εύρημα περί το ποίημα ή τις υποτιθέμενες πηγές τής έμπνευσής του (δεν μιλάμε και για τις αυθαίρετες ή πρόχειρες ψευτοερμηνείες σχετικά με τους …υποψήφιους αποδέκτες πρβλ σχόλιο στον τίτλο :http://dapnipako.blogspot.com/2008/04/blog-post_11.html ) είναι βέβαια η ανάγνωσι του ποιήματος από τον ΙΔΙΟ ΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ! Μπορείτε λοιπόν (κι ΑΞΙΖΕΙ) να πάτε να το ακούσετε στην ιστοσελίδα τού «Σπουδαστήριου του Νέου Ελληνισμού»: http://www.snhell.gr/anthology/content.asp?id=218&author_id=1
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου