"Με αφορμή το σκάνδαλο ΜΠΕΡΝΑΡΝΤ ΜΕΪΝΤΟΦ με την απάτη τύπου πυραμίδας θεωρώ το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ του Yakov Perelman (εκδόσεις ΚΑΤΟΠΤΡΟ ) άκρως διδακτικό, καθώς θεωρώ ότι λίγοι γνωρίζουν πώς ακριβώς λειτουργεί αυτό που λέμε «πυραμίδα».Μπορεί οι νέοι μας σήμερα να πρέπει να μαθαίνουν ολοκληρώματα, αλλά δε ξέρω πόσα πρακτικά μαθηματικά τους καθοδηγούμε να μαθαίνουν, πόσα στοιχειώδη οικονομικά .
ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΑΠΑΤΗ
Στην προεπαναστατική Ρωσία, μερικές επιχειρήσεις κατέφευγαν σε μια ευφυέστατη μέθοδο για να διαθέσουν τα μέτριας ποιότητας προϊόντα τους. Η όλη διαδικασία ξεκινούσε με μια διαφήμιση, όπως η ακόλουθη, στις εφημερίδες και στα περιοδικά μεγάλης κυκλοφορίας :
"ΔΕΚΑ ΡΟΥΒΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΔΗΛΑΤΟ !
Μπορείτε να αποκτήσετε ένα ποδήλατο μόνο με δέκα ρούβλια. Επωφεληθείτε της μοναδικής ευκαιρίας .
ΔΕΚΑ ΡΟΥΒΛΙΑ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΠΕΝΗΝΤΑ!
ΓΡΑΨΤΕ ΜΑΣ ΓΙΑ ΔΩΡΕΑΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ"
Υπήρχαν, φυσικά, πολλοί που δελεάζονταν και έγραφαν για να ζητήσουν πληροφορίες . Έπαιρναν ως απάντηση έναν λεπτομερή κατάλογο.
Εκείνο που αποκτούσε κανείς με τα 10 ρούβλια του δεν ήταν το ποδήλατο, αλλά τέσσερα κουπόνια τα οποία, σύμφωνα με τις οδηγίες, έπρεπε να πουλήσει στους φίλους του προς 10 ρούβλια το ένα .
Τα 40 ρούβλια που θα συγκέ ντρωνε από τους φίλους του τα έστελνε στην εταιρεία, για να παραλάβει το ποδήλατο. Κι έτσι, ο ίδιος πλήρωνε πραγματικά μόνο 10 ρούβλια. Τα υπόλοιπα 40 τα είχε πάρει από τις τσέπες των φίλων του. Η αλήθεια είναι ότι, εκτός από την πληρωμή των 10 ρουβλίων, ο αγοραστής ήταν υποχρεωμένος να υποστεί αρκετή ταλαιπωρία για να βρει ανθρώπους που θα αγόραζαν τα άλλα τέσσερα κουπόνια , τούτο όμως δεν του κόστιζε τίποτε.
Τι ακριβώς ήταν τα κουπόνια ; Τι πλεονεκτήματα αποκτούσε ο κάθε αγοραστής με τα 10 ρούβλια του; Αγόραζε το δικαίωμα να ανταλλάξει το κουπόνι με πέντε ίδια. Με άλλα λόγια, πλήρωνε την ευκαιρία να συγκεντρώσει 50 ρούβλια για την αγορά ενός ποδηλάτου ,το οποίο στη πραγματικότητα του στοίχιζε μόνο 10 ρούβλια, δηλαδή όσα χρήματα είχε πληρώσει για το κουπόνι. Οι νέοι κάτοχοι των κουπονιών τα αντάλλαζαν, με τη σειρά τους, με πέντε κουπόνια ο καθένας για περαιτέρω διανομή κοκ.Με την πρώτη ματιά, δεν φαινόταν να υπάρχει κάποια απάτη στη δοσοληψία. Ο διαφημιζόμενος τηρούσε την υπόσχεσή του: το ποδήλατο πραγματικά στοίχιζε στον αγοραστή του μόνο 10 ρούβλια.
Ούτε η εταιρεία έχανε χρήματα αφού εισέπραττε την πλήρη αξία των προϊόντων της.
Κι όμως, η υπόθεση αποτελούσε μια προφανή απάτη, διότι πολλοί άνθρωποι έχαναν τα χρήματά τους καθώς δεν κατάφερναν να πουλήσουν τα κουπόνια που είχαν αγοράσει. Σ’ αυτούς στηριζόταν η επιχείρηση για να καλύψει τη διαφορά.
Αργά ή γρήγορα ερχόταν η στιγμή που οι κάτοχοι κουπονιών διαπίστωναν ότι τους ήταν αδύνατο να τα διαθέσουν.
Το ότι κάτι τέτοιο συνιστά φυσική συνέπεια μπορείτε να το διαπιστώσετε αν υπολογίσετε με μολύβι και χαρτί πόσο γρήγορα αύξανε το πλήθος των κατόχων κουπονιών.
Η πρώτη ομάδα αγοραστών, οι οποίοι προμηθεύονταν τα κουπόνια τους απευθείας από την επιχείρηση, δεν συναντούσε συνήθως δυσκολία στο να βρει άλλους αγοραστές. Κάθε μέλος της ομάδας έφερνε στην πυραμίδα τέσσερις νέους μετόχους.
Αυτοί υποχρεούνταν να διαθέσουν τα κουπόνια τους σε είκοσι άλλους(4χ5) και για να το πετύχουν έπρεπε να τους πείσουν ως προς τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης αγοράς.
Ας υποθέσουμε ότι όντως επιτύγχαναν να στρατολογήσουν άλλους είκοσι μετόχους.
Η ορμή της χιονοστιβάδας αυξανόταν, και οι είκοσι νέοι κάτοχοι κουπονιών όφειλαν να τα μοιράσουν σε εκατό (20χ5) άλλους.
Μέχρι στιγμής, ο καθένας από τους αρχικούς αγοραστές είχε παρασύρει στο παιχνίδι 1+4+20+100=125 άλλους , από τους οποίους οι είκοσι πέντε είχαν αποκτήσει ποδήλατα, ενώ στους υπόλοιπους εκατό δινόταν η ελπίδα ότι θα αποκτήσουν - μια ελπίδα που την είχαν πληρώσει 10 ρούβλια ο καθένας.
Η χιονοστιβάδα ξέφευγε πλέον από ένα στενό κύκλο φίλων και απλωνόταν σε ολόκληρη την πόλη, όπου όμως καθίστατο διαρκώς δυσκολότερο να βρεθούν νέοι πελάτες. Οι τελευταίοι εκατό αγοραστές έπρεπε να πουλήσουν τα κουπόνια τους σε πεντακόσια νέα θύματα, τα οποία με τη σειρά τους έπρεπε να στρατολογήσουν άλλα δυόμισι χιλιάδες. Η πόλη πλημμύριζε από κουπόνια, και κατέληγε εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί κάποιος που να επιθυμεί να αγοράσει.Η πυραμίδα των αριθμών που προκύπτει ,λοιπόν, έχει την μορφή:
1
4
20
100
500
2500
12500
62500
Αν η πόλη ήταν μεγάλη και υποθέσουμε ότι το πλήθος των κατοίκων που ήθελαν να αγοράσουν ποδήλατο έφτανε τους 62500 , τότε χιονοστιβάδα θα εξαντλούνταν στον όγδοο γύρο. Έως τότε, όλοι θα είχαν παρασυρθεί στην απάτη . Όμως, μόνο το ένα πέμπτο θα αποκτούσε ποδήλατο. Οι υπόλοιποι θα είχαν στην ιδιοκτησία τους κουπόνια τα οποία δεν υπήρχε η ελάχιστη ελπίδα να διαθέσουν σε οποιονδήποτε άλλο.
Σε μια πόλη με μεγαλύτερο πληθυσμό ακόμα και σε μια σύγχρονη πρωτεύουσα με εκατομμύρια κατοίκους, το τέλος έρχεται μόλις λίγους γύρους αργότερα, διότι η πυραμίδα των αριθμών μεγαλώνει με απίστευτη ταχύτητα.
Μετά τον ένατο γύρο έχει τη μορφή:
312500
1562500
7812500
39062500
Στο δωδέκατο γύρο, η πλεκτάνη θα έχει εμπλέξει ολόκληρο τον πληθυσμό , και τα τέσσερα πέμπτα του θα έχουν εξαπατηθεί από τους εμπνευστές της.
Και ποια είναι τα κέρδη; Απλώς τα τέσσερα πέμπτα του πληθυσμού πληρώνουν τα ποδήλατα που αγόρασε το υπόλοιπο ένα πέμπτο, δηλαδή οι πρώτοι γίνονται ευεργέτες των δεύτερων. Ταυτόχρονα, όμως, η εταιρία αποκτά μια ολόκληρη στρατιά εθελοντών και πολύ δραστήριων πωλητών.
Το μόνο που μπορούμε να πούμε, λοιπόν, είναι πως θύματα σε τέτοιες καλοστημένες απάτες πέφτουν συνήθως όσοι δεν υπολογίζουν σωστά ώστε να διακρίνουν το δόλο που κρύβεται πίσω τους. "
eggellados
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου