Βίλχελμ Στάινιτς: Επετειακό εγκυκλοπαιδικό σημείωμα και μια του βραβευμένη παρτίδα.Wilhelm /William Steinitz il primo campione mondiale agli scacchi

110 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα απο τον θάνατο ενός απο τους μεγαλύτερους σκακιστές του παρελθόντος, του Στάινιτς. Ο εβραιοτσεχοαυστριακοαμερικανός Wilhelm ή William Steinitz είναι ο πρώτος παγκόσμιος πρωταθκητής στην ιστορία του σκακιού. Γεννήθηκε στην Πράγα το 1836 και πέθανε στην Νέα Υόρκη τις 12 Αυγούστου του τελευταίου έτους του 19ου αιώνα.
Για την ουσιώδη συμβολή του στο ποζισιονέλ σκάκι έχει χαρακτηρισθή “πατέρας του σύγχρονου σκακιού”. Είναι ένας χαρακτηρισμός τον οποίο του τον αναγνωρίζει και ο Κασπάροβ, ο οποίος επιπλέον έχει γράψη ότι “με τον Στάινιτς αρχίζει η εποχή του σύγχρονου σκακιού. Η συμβολή του πρώτου παγκόσμιου πρωταθλητή στην εξέλιξι του σκακιού συγκρίνεται με τις μεγάλες επιστημονικές ανακαλύψεις του 19ου αιώνα”.
Ο Στάινιτς έμαθε να παίζει σκάκι απο την ηλικία των 12 ετών, αλλά το ενδιαφέρον του για το βασιλικό παιχνίδι αναπτύχθηκε κατα την διάρκεια των σπουδών του στο Πολυτεχνείο της Βιέννης.
Μάλιστα φαίνεται ότι απο ένα σημείο και μετά εκμεταλλεύτηκε την σκακιστική του δεξιοτεχνία παίζοντας στα βιεννέζικα καφέ επί χρήμασι εξασφαλίζοντας τοιουτοτρόπως τα έξοδα των σπουδών του.
Σε ηλικία 26 ετών είχε ήδη ανακηρυχθή πρωταθλητής Βιέννης και την ίδια χρονιά δήλωσε συμμετοχή στο περίφημο Τουρνουά του Λονδίνου (1862), το οποίο διεξήχθη κατά την διάρκεια της Παγκόσμιας Έκθεσης που για δεύτερη φορά φιλοξενήθηκε εκεί. Το τουρνουά το κέρδισε ο Γερμανός Άντολφ Άντερσεν, ο Στάινιτς ήλθε έκτος, αλλά κέρδισε το βραβείο για την ομορφότερη παρτίδα (εναντίον του Augustus Mongredien, ενός ισχυρού λονδρέζου σκακιστή, γαλλικής καταγωγής, ο οποίος στο Τουρνουά ήλθε 11ος ανάμεσα σε 14).

ΒΡΑΒΕΙΟ ΟΜΟΡΦΟΤΕΡΗΣ ΠΑΡΤΙΔΑΣ ΤΟΥΡΝΟΥΑ ΛΟΝΔΙΝΟΥ 1862
Wilhelm Steinitz - Augustus Mongredien

Play chess online

Κατα τα δικά του λεγόμενα, το νικηφόρο μάτς (+ 5 -3 =1) με τον πέμπτο του Τουρνουά, τον Ιταλό Σεραφίνο Ντυμπουά (Serafino Dubois) υπήρξε η αφορμή για την απόφασί του να ασχοληθή αποκλειστικά με το σκάκι. Για τον σκοπό αυτό μετακόμισε στην Αγγλία δεδομένου οτι η αγγλική πρωτεύουσα ήταν η Μέκκα του ευρωπαϊκού (και όχι μόνο) σκακιού εκείνο τον καιρό.

Σύντομα ήρθε η πολυαναμενόμενη στιγμή της αναμέτρησης με τον ισχυρότερο σκακιστή της εποχής του, τον Άντερσεν (Adolf Anderssen), ο οποίος ήταν κάτι σαν νούμερο ένα στον κόσμο, ειδικά απο την στιγμή που είχε κατακτήση την πρώτη θέσι στο πρώτο μεγάλο διεθνές σκακιστικό τουρνουά της ιστορίας (Λονδίνο, 1851).
Το συγκλονιστικό όπως αναμενόταν και όπως αποδείχθηκε μάτς, διεξήχθη στην βρετανική πρωτεύουσα το έτος 1866, τελείωσε την 10η Αυγούστου υπέρ του Στάινιτς με 8-6, νίκη που συνιστά την έναρξι, όπως θεωρούσε και ο ίδιος, της «αυτοκρατορίας» του ως παγκόσμιος πρωταθλητής.
Ένας άτυπος τίτλος ακόμη, ο οποίος όμως θα λάβη πιο επίσημη υπόστασι και θα κατακτηθή και αυτός από τον τρομερό αυστριακό σκακιστή, τον επονομαζόμενο στην αρχή και «αυστριακός Μόρφυ», είκοσι (20!) χρόνια αργότερα στην Νέα Υόρκη. Ο Στάινιτς που τρία χρόνια νωρίτερα είχε μεταναστεύση στις Ηνωμένες Πολιτείες (όπου και μετά από μια πενταετία θα γίνη Αμερικανός και θα αλλάξη επισήμως το όνομά του σε William) αντιμετώπισε από την αρχή του έτους 1886, σε ένα μάτς αντικειμενικά των 2 κορυφαίων σκακιστών της εποχής εκείνης, τον ισχυρότατο Εβραιοπολωνό σκακιστή Γιοχάνες Τζούκερτορτ (Johannes Zukertort ). Μια συνάντησι πραγματικά ιστορική, στην οποία ο ίδιος Στάινιτς είχε δώση τον χαρακτήρα Παγκόσμιου Πρωταθλήματος.
Με την δραματική (για τον Τζούκερτορτ) κατάληξι και την περιπετειώδη, αλλά τελικά πειστική επικράτησι του αυστριακοαμερικανού, με 10-5 νίκες, ο Στάινιτς αυτοανακηρύχθηκε (και πράγματι ευρύτερα αναγνωρίζεται ως πρώτος) Παγκόσμιος Πρωταθλητής στο σκάκι, έναν τίτλο που τον κατείχε επι 8 χρόνια, μέχρι που ( αφού τρείς φορές τον είχε επιτυχώς υπερασπισθή: 2 εναντίον του Ρώσου Μιχαήλ Τσιγκόριν, και μία εναντίον του Ούγγρου Ισιντόρ Γκάνσμπεργκ) τον έχασε οριστικά από τον Γερμανό Εμάνουελ Λάσκερ (με την ίδια μεγάλη διαφορά με τη οποία είχε κερδίσει τον Τζούκερτορτ).

Εκείνη η χρονιά του 1894, ήταν το τέλος της αυτοκρατορίας του Στάινιτς, που είχε διάρκεια 27 περίπου ετών.
Να σημειώσουμε τελειώνοντας πως από τότε μέχρι και το 1946 η αποδοχή των υποψηφιοτήτων για την διεκδίκησι του παγκόσμιου τίτλου ήταν δικαίωμα του κατόχου και αυτός όχι μόνο διάλεγε/αποδεχόταν τον διεκδικητή, αλλά υπαγόρευε και τους όρους διεξαγωγής της «μονομαχίας»! (Κατανοείται έτσι καλύτερα και η επιμονή του Φίσερ να παραγκωνίση την FIDE και να υποβάλη τους όρους του, που δεν ήταν άλλοι από την διεξαγωγή ενός μάτς με τον Κάρποφ στις δέκα νίκες)
Ο Στάινιτς παρ’ όλη την λάμψη του τίτλου του, τις επιτυχίες και την συγγραφή βιβλίων και άρθρων (υπήρξε ακόμα και ιδρυτής σκακιστικού περιοδικού) δεν είχε ευτυχές τέλος στην ζωή του, αφού πέθανε σε μια ψυχιατρική κλινική του Μανχάταν (μετά από πολλούς μήνες νοσηλείας), πάμπτωχος. Ήταν η 12η Αυγούστου του 1900…