Σε πρόσφατη διάλεξί του στον Σ. Ό. Παγκρατίου ο καλός φίλος και αρχιπροπονητής στον Σύλλογό μας Άβαξ και Πεσσοί, ΔΜ Νίκος Σκαλκώτας, μίλησε για προσωπικές εμπειρίες με προσωπικότητες του παγκόσμιου σκακιού. Η διάλεξι είχε τον τίτλο «Σκακιστικές και άλλες εμπειρίες με κορυφαίους παίκτες» και σημείωσε την αναμενόμενη από εμάς επιτυχία.Εμείς, βεβαίως, δεν είχαμε την τύχη να παρευρεθούμε ανάμεσα στους πολυπληθείς φίλους του σκακιού ως ακροατές σ’ αυτήν την εκδήλωσι της 21ης Δεκεμβρίου. Όμως ο Νίκος είχε την καλωσύνη να μας δώση το χειρόγραφό του. Με την προσδοκία να προγραμματίσουμε την απανέκδοσι του περιοδικού μας «Νέος Παλαμήδης» που διακόπηκε βιαίως από την τραγική απώλεια του φίλου «Αντιπροέδρου», δημοσιεύουμε σήμερα επι τη ευκαιρία της επετείου του θανάτου του Φίσερ, αντί άλλου αφιερώματος, το πρώτο κεφάλαιο της ομιλίας του πρώην πρωταθλητή Ελλάδος, το οποίο είναι αφιερωμένο ακριβώς στον μέγιστο Παγκόσμιο Πρωταθλητή.
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ
Αναπολώντας τις πρώτες μου διεθνείς αγωνιστικές εμπειρίες στο Σκάκι θα ήθελα να περιγράψω τις προσωπικές μου εντυπώσεις από συμπτωματικές συναντήσεις που είχα με πολύ μεγάλους σκακιστές – που οι περισσότεροι απ’ αυτούς δεν βρίσκονται πια στη ζωή – τόσο πάνω στη σκακιέρα όσο κι έξω απ’ αυτήν.
Θα ξεκινήσω με το θρυλικώτερο ίσως όνομα του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα: Τον Ρόμπερτ Τζέιμς Φίσερ.
Τον Ιούνιο του 1968 μία ομάδα Ελλήνων σκακιστών μεταξύ των οποίων και αυτός που γράφει τούτες τις γραμμές προσκλήθηκε σε ένα ανοιχτό τουρνουά στην Νετάνια, παραθαλάσσια τουριστική πόλη του Ισραήλ. Παράλληλα διεξαγότανε ένα κλειστό διεθνές τουρνουά 14 παικτών στο οποίο δέσποζε με την παρουσία του ο Φίσερ.
Για πρώτη φορά είχα την δυνατότητα να παρακολουθήσω έναν απ’ τους μεγαλύτερους σκακιστές όλων των εποχών «εν δράσει».
Εντυπωσιάστηκα απ’ την απόλυτη αυτοσυγκέντρωση του Αμερικανού που έμελλε τέσσερα χρόνια αργότερα να κατακτήσει το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Πανύψηλος και πάντοτε κομψά ντυμένος ο Φίσερ στήριζε το δεξί του μάγουλο με το δεξί του χέρι και φαινότανε ολότελα αποροφημένος σε βαθειά σκέψη στην διάρκεια των παρτίδων του. Δεν είναι περίεργο ότι κατέκτησε πανεύκολα την πρώτη θέση με το εντυπωσιακό αποτέλεσμα των δέκα νικών και τριών ισοπαλιών, μολονότι για ιστορικούς λόγους θα πρέπει να αναφέρω ότι οι ανταγωνιστές του ήταν εμφανώς κατώτεροι της κλάσης του.
Παρ’ όλα αυτά η άνεση της επικράτησής του και η υψηλή ποιότητα ΟΛΩΝ των παρτίδων του μου έχει μείνει βαθειά χαραγμένη στο μυαλό.
Ένα μήνα αργότερα, τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου αν η μνήμη μου δεν με απατάει ο Φίσερ ήλθε στην Αθήνα καλεσμένος από την Ελληνική Σκακιστική ομοσπονδία για να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα τους πέντε καλύτερους Έλληνες σκακιστές την εποχή εκείνη σε ένα μάτς-χάντικαπ με κανονικό χρόνο σκέψης.
Ένα απόγευμα, ο Λάζαρος Βυζαντιάδης, ένας απ’ τους κορυφαίους Έλληνες τότε, με κάλεσε για έναν καφέ, λέγοντάς μου ότι και ο Φίσερ θα ήταν μαζί. Ιδιαίτερα κολακευμένος απ’ αυτήν την τιμή βρέθηκα στον Πειραιά, σ’ ένα καφενείο δίπλα στη θάλασσα παρέα με τον Φίσερ και τον Βυζαντιάδη.
Αυτό που θυμάμαι ξεχωριστά είναι η απλότητα και η έλλειψη οποιασδήποτε έπαρσης στην συμπεριφορά του Φίσερ. Μιλήσαμε – ή μάλλον ο Βυζαντιάδης και ο Φίσερ συζητούσανε και εγώ την περισότερη ώρα άκουγα συνεσταλμένα – αποκλειστικά για Σκάκι.
Ο Φίσερ μιλούσε με ενθουσιασμό και – κάτι που με εντυπωσίασε – με απόλυτο σεβασμό για τους μεγάλους Ρώσους ανταγωνιστές του που κυριαρχούσανε τότε μαζί μ’ αυτόν στην διεθνή σκακιστική σκηνή. Αναφέρθηκε στην παρτίδα που είχε παίξει με τον Σπάσκυ στην Ολυμπιάδα της Αβάνας το 1966, πόσο συγκινημένος και ταραγμένος ήτανε όταν είχε καλύτερη θέση που ωστόσο δεν μπόρεσε να κερδίσει. Η παρτίδα έληξε ισόπαλη.
Αργότερα ο Βυζαντιάδης αναφέρθηκε σε μια παρτίδα που είχε χάσει ο Φίσερ από έναν Μογγόλο κάποια χρόνια νωρίτερα, λέγοντας ότι οι Μογγόλοι – σαν απόγονοι του Τζένγκις Χάν – ήταν σκληροί μαχητές σε όλα τα επίπεδα και η αφελής αντίδραση του Φίσερ ήταν η ερώτηση « Ο Τζένγκις Χάν ήταν Μογγόλος ; ».
Αυτή η στοιχειώδης άγνοια μου είχε κάνει αρνητική εντύπωση τότε, αλλά αργότερα τη δικαιολόγησα απόλυτα. Ο Φίσερ είχε εγκαταλείψει το σχολείο απ’ τα δεκατρία με δεκατέσσερα χρόνια του για να αφοσιωθεί αποκλειστικά στο Σκάκι που ήταν το μόνο που τον ενδιέφερε, έτσι η έλλειψη βασικών γνώσεων σε πολλούς τομείς ήταν το φυσιολογικό επακόλουθο.
Ανοίγω μια παρένθεση για να παραθέσω την πολύ ενδιαφέρουσα παρτίδα Φίσερ – Σπάσκυ, που αναφέραμε προηγουμένως, παιγμένη στις 14 του Νοέμβρη του 1966 στην Ολυμπιάδα της Αβάνας.
Φίσερ – Σπάσκυ
Ισπανική παρτίδα
1.ε4 ε5 2.Ιζ3 Ιγ6 3.Αβ5 α6 4. Αα4 Ιζ6 5. Ο-Ο Αε7 6.Πε1 β5 7.Αβ3 Ο-Ο 8.γ3 δ6 9.δ3 θ6 10.δ4 Πε8 11.Ιβδ2 Αζ8 12.Ιζ1 Αδ7 13.Ιη3 Ια5 14.Αγ2 γ5 15.β3! γxδ4 16.γxδ4 Ιγ6 17.Αβ2 η6 18.Βδ2 Αη7 19.Παδ1 Ββ6 20.Ιζ1 Παδ8 21.Ιε3 Ββ8 22.Αβ1 Ββ7 23.Πγ1 Ρθ7 24.α3 Αγ8 25.Αγ3! Αδ7 26.Ββ2 Ββ8 27.β4 Ρη8 28.Πγδ1 Ιθ7 29.Αα2 Ιη5 30.Ιxη5 θη5 31.δε5 δε5 32.Ιδ5 Ιε7 33.Ιxε7+ Πxε7 34.Βδ2 Αζ6 35.Βδ6 Ρη7 36.Βxα6?
Το κρίσιμο σημείο της παρτίδας. Τα λευκά κερδίζουν ένα πιόνι, αλλά τα μαύρα αποκτούν αντιπαιχνίδι. Σωστό ήταν το 36. Βxβ8 Πxβ8 37.Πδ6! Αγ8 38.Πε3! με την ιδέα Πζ3 όταν η μόνη ικανοποιητική συνέχεια για τον Σπάσκυ φαίνεται να είναι η θυσία πιονιού 38….η4! 39.θη4 Αη5.
36….Πγ8 37.Πδ6 Πxγ3 38.Πxζ6 Αε6 39.Πxε6 (Αν 39.Αxε6 Ρxζ6 κ.τ.λ.) ζε6 40.Πδ1 Ββ7 41. Βxβ7 Πxβ7 42. Αxε6 Πα3 43.Ρθ2 Πα4 44.Πβ1 Πγ7 45.ζ3 Πα6 46.Αβ3 Πα3 47.Πβ2 Πα1 48.Ρη3 Ρζ6 49.Ρη4 Πγ3 50.Αδ5 Παα3 51. θ4 ηθ4 52. Ρxθ4 Πα1 53.Πδ2 Παα3 54.Ρη4 Ρδ3 55.Πε2 Παγ3 56.Πα2 Πα3 57.Πβ2
½ - ½
Play chess online
Νίκος Σκαλκώτας
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου