ΠΕΡΙ ΙΝΔΙΚΤΙΩΝΟΣ
Και μια και είπαμε για την Ίνδικτο (ή και Ινδικτιώνα), λέξι με προφανή την λατινική της καταγωγή, να παρατηρήσουμε πως ο όρος indictio ως υποσύστημα χρονολογικής αρίθμησης, σήμαινε εξ υπαρχής (και μιλάμε για την ρωμαϊκή αυτοκρατορική εποχή) «περίοδος 15 ετών» ή μία χρονιά από έναν δεδομένο δεκαπενταετή κύκλο.
Μάλιστα είναι ενδιαφέρον ότι καί ο δεκαπενταετής κύκλος στον οποίο αναφερόταν η Ινδικτιώνα είχε αναφορά στο σύστημα φορολογίας του ρωμαϊκού κράτους καί οτι η μία από τις τέσσερες γνωστές Ινδικτιώνες, η indictio Greaca, άρχιζε την 1η Σεπτεμβρίου και θεωρείται και αρχαιότερη από τις άλλες (οι οποίες άρχιζαν είτε την 8η ή 24η Σεπτεμβρίου, είτε την 25η Δεκεμβρίου!?).
Η ...ΙΝΔΙΚΤΙΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ!
Κάνουμε, λοιπόν έναν συνειρμό με την Βουλή των Εφήβων, η οποία εφέτος κλείνει έναν δεκαπενταετή κύκλο ζωής, και με εφόδιο την θετική εμπειρία που αποκόμισε ο υπογραφόμενος ως καθηγητής-σύνδεσμος, καθώς από το πρώτο έτος της λειτουργίας του πρωτοποριακού αυτού θεσμού και επι οκτώ χρόνια συνέβαλλε συντονίζοντας τους ενδιαφερόμενους μαθητές στα σχολεία όπου υπηρετούσε, βρίσκουμε την ευκαιρία να πούμε επ’ αυτού 2 λόγια:Η "Βουλή των Εφήβων”, ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που υλοποιείται συνεχώς από την Βουλή των Ελλήνων από το 1995/6 μέχρι σήμερα, εφέτος θα διεξαχθή από τις 3 ως τις 6 Σεπτεμβρίου. Μιλάμε βεβαίως για την τελική φάσι ενός προγράμματος που απευθυνόμενο στους εφήβους μαθητές των δύο τελευταίων τάξεων των Λυκείων (πρακτική που υπο το βάρος της βαθμοθηρικής σκοπιμότητας που κυριάρχησε μετά την εφαρμογή της «μεταρρύθμισης Αρσένη» κλονίσθηκε για να περιορισθή τελικά –και καθ’ ημάς κακώς - στους μαθητές μόνο της Β’ τάξης) τους παρακινούσε σε ελεύθερο αλλά και τεκμηριωμένο διάλογο, ενθαρρύνοντας την προσωπική έκφρασί τους μέσω γραπτής κατάθεσης των απόψεών τους, έχει μόνιμο στόχο την αλληλοκατανόησι των γενεών, τη μύηση των νέων στους κοινοβουλευτικούς θεσμούς και την καλλιέργεια των δημοκρατικών αξιών της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας.
Τα δεκαπέντε χρόνια πέρασαν ήδη, ο θεσμός εδραιώθηκε και συνεχίζει να έχει ευρεία αποδοχή καθ’ όσον το ενδιαφέρον από πλευράς των μαθητών υπάρχει αμείωτο. Απόδειξι πως αυτή την σχολική χρονιά στην «προκριματική» φάσι έλαβαν μέρος περισσότεροι από 11.000 μαθητές της Β’ τάξης των Λυκείων (όλων των τύπων) της χώρας, αλλά και της Κύπρου καθώς επίσης και από ελληνικά σχολεία της Ομογένειας.
Τα 300 παιδιά που επελέγησαν κι εφέτος ως έφηβοι βουλευτές, προέρχονται οι 260 από ελλαδικά σχολεία, οι 20 από την Κύπρο και άλλοι 20 από την Ομογένεια.
Αυτό το σύνολο των 300 θα φιλοξενηθούν επι τετραήμερο στην Αθήνα απο μεθαύριο Παρασκευή. Το Σάββατο 4 και την Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου, τα παιδιά θα χωρισθούν για να συνεδριάσουν σε Επιτροπές αντίστοιχες θεματικά των Διαρκών Επιτροπών της Βουλής των Ελλήνων, ενώ προβλέπεται, όπως κάθε χρόνο, να συμμετάσχουν σε προγραμματισμένες πολιτιστικές δραστηριότητες.
Αποκορύφωμα –και λήξι για εφέτος- του προγράμματος, η Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου, όπου στις 10.00 το πρωί, θα συγκληθή η Ολομέλεια της Βουλής των Εφήβων.
ΜΙΑ ΟΜΙΛΙΑ
Από ομιλία που εκφώνησε την περασμένη χρονιά στην Βουλή των Εφήβων ο Καθηγητής της Γλωσσολογίας Γεωργίος Μπαμπινιώτης είναι το παρακάτω ενδιαφέρον απόσπασμα:
Λόγος στη Βουλή των Εφήβων
Καθηγητού Γεωργίου Μπαμπινιώτη
πρ. Πρυτάνεως του Πανεπιστημίου Αθηνών
Προέδρου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού
Φίλες και Φίλοι Έφηβοι Βουλευτές,
(...) Τις ώρες που θα βρίσκεστε σ’ αυτόν τον χώρο και όσο θα γνωρίζετε τις λειτουργίες και τις δυνατότητες τής δημοκρατικής κατάκτησης που λέγεται Βουλή των Ελλήνων, θα συνειδητοποιήσετε –είμαι βέβαιος– την καθοριστική σημασία αυτού τού θεσμού, που αποτελεί σημείο αναφοράς για τη ζωή κάθε χώρας.
Από τη δική σας λειτουργία ως Εφήβων Βουλευτών ας αναδυθούν και ας αναδειχθούν η παρρησία, ο αυθορμητισμός, η φρεσκάδα τής σκέψης, η αγνότητα των προθέσεών σας, η ειλικρίνεια τής κριτικής σας, αλλά και αυτό που βιολογικά και πνευματικά σάς ξεχωρίζει από εμάς τους μεγάλους: η φαντασία και το δημιουργικό όνειρο, το όραμα. Γιατί το όραμα στους νέους δεν είναι ουτοπία. Είναι δικαίωμα. Γίνεται απαίτηση. Μετασχηματίζεται σε διεκδίκηση. Εμπνέει και συνταράσσει. Έναντι τής στυγνής λογικής που ορίζει και περι-ορίζει τη σκέψη μας, το όραμα διαπερνά το συν-αίσθημα, συγ-κινεί, συν-επαίρνει, δεν γνωρίζει φραγμούς. Περνάει σ’ αυτά που μάς βγάζουν από το τέλμα, τον συμβιβασμό, τον εφησυχασμό. Σ’ αυτά που μάς ξεβολεύουν, που κάνουν τη σκέψη μας να πάρει ανάποδες στροφές! Να δει την αθέατη όψη των πραγμάτων.
Γιατί το όραμα δεν σημαίνει κατάργηση τής λογικής. Είναι μια άλλη λογική. Όπως ένας άλλος κόσμος, με τη δική του λογική και με αδιάσπαστη αναφορά στο όνειρο, είναι και η ποίηση. Που με τον δικό της τρόπο μάς θυμίζει την ουσία τής ζωής. «Πάρε τη λέξη μου, δώσε μου το χέρι σου», μάς λέει ο Εμπειρίκος, καλώντας μας στον κόσμο μιας άλλης πραγματικότητας, στον κόσμο τής ποίησης. Συγχωρήστε μου την αναφορά στην ποίηση, γιατί πιστεύω ότι η ποίηση, με την ελευθερία που παρέχει στην ανθρώπινη σκέψη, βρίσκεται πιο κοντά στην ψυχή, στα πετάγματα τής σκέψης και στη λαχτάρα των νέων για ζωή –ό,τι πιο γνήσιο, πιο υγιές και πιο ζωντανό.
Μιλώντας για όραμα και όραμα των νέων, θα πω ότι κύριο όραμα και απαίτηση και διεκδίκηση των νέων πρέπει να είναι το όραμα μιας καλύτερης Παιδείας –μιας παιδείας ουσιαστικής, χρήσιμης, ζωντανής, ελκυστικής αξιόπιστης, δημιουργικής.
Παιδεία και ιδιαίτερα «σχολική παιδεία» σημαίνει ολόπλευρη καλλιέργεια τής προσωπικότητας τού μαθητή. Μια καλλιέργεια που επιτελείται θεσμικά και οργανωμένα μέσα από την Εκπαίδευση, μέσα από το Σχολείο. Με γνώσεις από διάφορα γνωστικά πεδία, οι οποίες όμως δεν αποτελούν αυτοσκοπό∙ σκοπός τους είναι να αφομοιωθούν, να συσχετιστούν, να αξιολογηθούν και να οδηγήσουν στη γνώση∙ στη γνώση σε ενικό. Στο να συνειδητοποιήσουμε, στο να γνωρίσουμε δηλ. εις βάθος τον εαυτό μας και τους άλλους, τον κόσμο που μάς περιβάλλει.
Αυτό προϋποθέτει και γνώση και κρίση. Και γνωστική και κριτική ικανότητα. Αλλά –για να είναι πλήρης, υγιής και σωστή– αυτή η γνώση προϋποθέτει και «συναισθηματική νοημοσύνη»: καλλιέργεια των συναισθημάτων μας, ανάπτυξη ευαισθησίας και ευαισθησιών. Η συν-είδηση, μη το ξεχνάμε, πάει μαζί με τη συν-αίσθηση: την αίσθηση τού εαυτού μας και των άλλων και μάλιστα την καλή αίσθηση (την ευ-αισθησία). Θα προσέθετα και μιαν άλλη απαραίτητη αίσθηση, την αίσθηση ορίων: τα όρια τού εγώ, τα όρια τής γλώσσας, τα όρια τού κόσμου, τα όρια απ’ όπου αρχίζει ό,τι υπάρχει πριν, πέρα και πάνω από εμάς, τα όρια μεταξύ τού Θεού και τού ανθρώπου και η υπέρβαση αυτών των ορίων με τη «θέωση» τού ανθρώπου κατά την ορθόδοξη διδασκαλία τής πίστης μας. Αυτή την καλλιέργεια πρέπει να εξασφαλίζει η σχολική εκπαίδευση.
Και συγχρόνως η Εκπαίδευση πρέπει να εξοικειώνει τον νέο άνθρωπο με το σύστημα αξιών τής χώρας του, δηλ. με τον πολιτισμό του. Αλλά και με άλλα συστήματα αξιών, με άλλους πολιτισμούς –πράγμα που θα διευρύνει τον ορίζοντα (δηλ. τα όρια) τής σκέψης μας, θα συμφιλιώσει την ταυτότητα με την ετερότητα, θα κατοχυρώσει τον σεβασμό τού άλλου, των διαφορετικών ιδεών, των διαφορετικών αξιών, την κατάκτηση μιας εσωτερικής ανεκτικότητας που είναι άλλο πράγμα από μια έξωθεν επιβαλλόμενη ανοχή.
Εξασφαλίζει άραγε στο Ελληνόπουλο το ελληνικό σχολείο αυτή την καλλιέργεια; Χωρίς να είναι ένα «κακό σχολείο», το ελληνικό σχολείο είναι ακόμη προσανατολισμένο στην παροχή επιφανειακών και πρόσκαιρων γνώσεων γύρω από έναν άξονα που έχει προκαθορίσει η ελληνική κοινωνία, εννοώ την εισαγωγή στα Πανεπιστήμια. Αυτό θεωρεί ως καταξίωση η ελληνική κοινωνία, αυτό κυριαρχεί ως μέριμνα στην ελληνική οικογένεια κι αυτό, με τη σειρά του, προσπαθεί να δώσει το ελληνικό σχολικό σύστημα.
Απ’ όσα είπαμε ήδη, είναι φανερό ότι ο προσανατολισμός αυτός είναι λανθασμένος. Γενικότερα, το σχολικό μας σύστημα είναι αποπροσανατολισμένο και, γι’ αυτό, και απορρυθμισμένο.
Χρειαζόμαστε μια νέα αντίληψη τού σχολείου: άλλους στόχους, άλλο κλίμα, άλλο σύστημα, άλλη κατάρτιση των δασκάλων μας. Ένα σχολείο ουσίας – ουσίας ύπαρξης, ουσίας πνεύματος, ουσίας ψυχής, ουσίας ζωής. Ένα σχολείο που θα ελκύει τον μαθητή, που θα τον θέλγει, που θα το αγαπάει. Ένα σχολείο «ερωτικό» –επιτρέψτε μου την έκφραση, γιατί αυτή αποδίδει την έννοια. Ένα σχολείο που δάσκαλος και μαθητής θα λαχταρούν πότε να πάνε –όχι πότε να φύγουν, όπως συμβαίνει πολύ συχνά σήμερα. Ένα σχολείο «όαση» μέσα στην «κόλαση» που έχει καταντήσει η ζωή μιας όλο και περισσότερο ανταγωνιστικής και καταναλωτικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας η οποία στέργει τις ανισότητες και υποτιμά τις ευαισθησίες. Ένα σχολείο που η εξοικείωση τού μαθητή με την τέχνη (τη μουσική, τη ζωγραφική, το θέατρο, τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, τη δημιουργική γραφή) δεν θα θεωρείται πάρεργο ή περίεργη, ούτε θα αποτελεί «ολοκαύτωμα» στις γνώσεις, αλλά θα συνιστά βασικό παράγοντα παιδείας, αφού θα προετοιμάζει τους αυριανούς θεατές, τους αυριανούς ακροατές, τους αυριανούς αναγνώστες, τους αυριανούς ευαίσθητους και καλλιεργημένους πολίτες τής κοινωνίας μας.
Επειδή ζούμε, έχουμε το προνόμιο να ζούμε, σ’ ένα ελεύθερο δημοκρατικό πολίτευμα, μπορούμε –και είναι κυρίως χρέος δικό σας των νέων αλλά και δικό μας– να ζητήσουμε, να απαιτήσουμε, να πιέσουμε, να παλαίψουμε για μια καλύτερη, ουσιαστική και ποιοτική παιδεία στη χώρα μας, όχι μόνο γιατί άλλες χώρες διαθέτουν ήδη αυτή την παιδεία, αλλά και γιατί αυτά τα ιδανικά, αυτές οι ιδέες κι αυτή η λαχτάρα για μια βαθύτερη παιδεία πήγασαν κι εδραιώθηκαν σ’ αυτόν τον τόπο, σ’ αυτή την πατρίδα.
Φίλες και φίλοι Έφηβοι Βουλευτές,
Τελειώνω με μιαν απλή και ειλικρινή ευχή: Η γνώση και η εμπειρία που θα αποκτήσετε αυτές τις μέρες από τη συμμετοχή σας στη Βουλή των Εφήβων, ας γίνει το κέντρισμα για ν’ αρχίσετε να αγωνίζεστε κι εσείς για ό,τι δίνει νόημα στην ανθρώπινη ύπαρξη και καταξιώνει τη ζωή μας σ’ αυτόν τον κόσμο.
(Το πλήρες κείμενο της ομιλίας δημοσιεύεται στον Συλλογικό Τόμο του Συνδέσμου Επιστημόνων Πειραιώς "Ονειρεύομαι μια Οικογένεια κι ένα Σχολείο", των εκδόσεων ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ ενώ ένα μέρος δημοσιεύθηκε και απο το ιστολόγιο του εν λόγω Συνδέσμου).
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου