Ένα σχόλιο στον «Λευκό Θόρυβο», ένα βίντεο με τον “θόρυβο της θάλασσας» και ένα αποκηρυγμένο ποίημα του Καβάφη. Un commento sul “Rumore Bianco” e una poesia di Kavafis

Τις προάλλες διάβαζα σε ιταλικό ιστολόγιο κάτι νόστιμο για τον «Λευκό  Ήχο» (ή έστω, κατά το πιο αποδεκτό, «Λευκό Θόρυβο», όπως είναι ο δόκιμος όρος) :

«Το σύνολο όλων των ηχητικών συχνοτήτων που είναι διακριτές από το ανθρώπινο αυτί δημιουργεί αυτό που αποκαλείται Λευκός Θόρυβος». Και ο φίλος Ιταλός που έχει αναρτήση στο Γιουτιούμπι και το παρακάτω βίντεο με ήχο και φώς από την Μεγάλη Ελλάδα (συν και ολίγη χαλαρωτική μουσική υπόκρουσι), συνεχίζει: «Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες ο λευκός θόρυβος έχει πολλαπλά ευεργετικά αποτελέσματα στην υγεία του ανθρώπου. Έχει λοιπόν ξεκαθαρισθή πως ο θόρυβος που παράγεται από τα κύματα της θάλασσας είναι ένας λευκός θόρυβος». Και παρουσιάζει αυτήν την ολιγόλεπτη «θεραπεία της θάλασσας» με τον παρακάτω υπότιτλο:

«Η φύσι είναι το καλύτερο αντίδοτο στο στρές. Ο ήχος των στοιχείων της Μητέρας γής θεραπεύει το πνεύμα και το σώμα. Η Επιστήμη το υποπτευόταν, τώρα το επιβεβαιώνει».

Il rumore del Mare. Ο ήχος της Θάλασσας

Στην συνέχεια διαπίστωσα με μια σύντομη περιδιάβασι στον κυερνοχώρο πως γίνεται αρκετός ...θόρυβος τελευταία γι’ αυτόν τον θόρυβο ή ήχο τον λευκό.

Ακόμα και η Βικιπαίδεια αποφαίνεται πως «ο Λευκός θόρυβος είναι ένα τυχαίο σήμα (ή διαδικασία) με μια επίπεδης ισχύος φασματική πυκνότητα. Με άλλα λόγια, το σήμα περιέχει ίδια έντασι μέσα σε προσδιορισμένο εύρος κάθε κεντρικής συχνότητας».  Ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων. Μεταφράστε και μόνοι σας: «White noise is a random signal (or process)with a flat power spectral density. In other words, the signal contains equalpower within a fixed bandwidth at any center frequency.» Και επεξηγείται πως η ονομασία «λευκός» προέρχεται από την αντίστοιχη ορολογία: «λευκό φώς»

Και για μας που βέβαια δεν έχουμε ιδέα από σήματα προερχόμενα από διαστημικές ή άλλες γήινες τεχνητές πηγές, όταν πρόκειται για ηχητικά φαινόμενα φυσικού τύπου, όπως τα κύματα της θάλασσας, το πέρασμα του ανέμου μέσα από δένδρα ή θάμνους, ακόμα και η μονότονη συναυλία των τζιτζικιών, προτιμάμε να χρησιμοποιούμε τον ουδέτερο όρο «ήχος», αντί για τον υποτιμητικής χροιάς επιστημονικό όρο «θόρυβο».

Πάντως, το συγκεκριμένο θέμα του φλοίσβου, όπως βεβαίως και του ισχυρού κυματισμού της θάλασσας, (ένα από τα πιο αγαπημένα στοιχεία της Φύσεως), είναι κοινός τόπος στην Ποίησι.

Στο κακώς --για τα δικά μας γούστα-- αποκηρυγμένο από τον ίδιο τον ποιητή του ποίημα «Φωνή απ’ την Θάλασσα», ο Καβάφης αναρωτείται για αυτήν την φωνή της θάλασσας που μπαίνει στην καρδιά μας και την ευφραίνει μυστικά: «Τραγούδι είναι, ή παράπονο πνιγμένων;»

Φωνή απ’ την Θάλασσα

Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή —
        φωνή που μπαίνει
μες στην καρδιά μας και την συγκινεί
        και την ευφραίνει.

Τραγούδι τρυφερό η θάλασσα μας ψάλλει,
τραγούδι που έκαμαν τρεις ποιηταί μεγάλοι,
        ο ήλιος, ο αέρας και ο ουρανός.
Το ψάλλει με την θεία της φωνή εκείνη,
όταν στους ώμους της απλώνει την γαλήνη
        σαν φόρεμά της ο καιρός ο θερινός.

Φέρνει μηνύματα εις ταις ψυχαίς δροσάτα
η μελωδία της. Τα περασμένα νειάτα
        θυμίζει χωρίς πίκρα και χωρίς καϋμό.
Οι περασμένοι έρωτες κρυφομιλούνε,
αισθήματα λησμονημένα ξαναζούνε
        μες στων κυμάτων τον γλυκόν ανασασμό.

Τραγούδι τρυφερό η θάλασσα μας ψάλλει,
τραγούδι που έκαμαν τρεις ποιηταί μεγάλοι,
        ο ήλιος, ο αέρας και ο ουρανός.
Και σαν κυττάζεις την υγρή της πεδιάδα,
σαν βλέπεις την απέραντή της πρασινάδα,
        τον κάμπο της πούναι κοντά και τόσο μακρυνός,
γεμάτος με λουλούδια κίτρινα που σπέρνει
το φως σαν κηπουρός, χαρά σε παίρνει
        και σε μεθά, και σε υψώνει την καρδιά.
Κι αν ήσαι νέος, μες σταις φλέβες σου θα τρέξη
της θάλασσας ο πόθος· θα σε ’πή μια λέξι
το κύμα απ’ τον έρωτά του, και θα βρέξη
        με μυστική τον έρωτά σου μυρωδιά.



Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή —
        φωνή που μπαίνει
μες στην καρδιά μας και την συγκινεί
        και την ευφραίνει.


Τραγούδι είναι, ή παράπονο πνιγμένων; —
το τραγικό παράπονο των πεθαμένων,
        που σάβανό των έχουν τον ψυχρόν αφρό,
και κλαίν για ταις γυναίκες των, για τα παιδιά των,
και τους γονείς των, για την έρημη φωλιά των,
           ενώ τους παραδέρνει πέλαγο πικρό,


σε βράχους και σε πέτρες κοφτερές τους σπρώχνει,
τους μπλέκει μες στα φύκια, τους τραβά, τους διώχνει,
        κ’ εκείνοι τρέχουνε σαν να ‘σαν ζωντανοί
με ολάνοιχτα τα μάτια τρομαγμένα,
και με τα χέρια των άγρια, τεντωμένα,
        από την αγωνία των την υστερνή.

Τραγούδι είναι, ή παράπονο πνιγμένων;—
το τραγικό παράπονο των πεθαμένων
        που κοιμητήριο ποθούν χριστιανικό.
Τάφο, που συγγενείς με δάκρυα ραντίζουν,
και με λουλούδια χέρια προσφιλή στολίζουν,
        και που ο ήλιος χύνει φως ζεστό κ’ ευσπλαχνικό.

Τάφο, που ο πανάχραντος Σταυρός φυλάει,
που κάποτε κανένας ιερεύς θα πάη
        θυμίαμα να κάψη και να ‘πή ευχή.
Χήρα τον φέρνει που τον άνδρα της θυμάται
ή υιός, ή κάποτε και φίλος που λυπάται.
Τον πεθαμένο μνημονεύουν· και κοιμάται
        πιο ήσυχα, συγχωρεμένη η ψυχή.

Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ

(Από τα Αποκηρυγμένα, Ίκαρος 1983)