Το παρακάτω σονέτο είναι σύνθεσι του Tommaso Cambray-Digny, ιταλού πολιτικού, δημοσιογράφου και συγγραφέα, του 19ου αι. (Γεννήθηκε στην Φλωρεντία το 1845 και πέθανε στο San Pietro a Sieve το 1901). Από τον τίτλο του σονέττου αντιλαμβανόμαστε πως αναφέρεται στο μνημειώδες τέχνασμα με το οποίο ο Γάλλος Κερμύρ ντε Λεγκάλ συνέδεσε το όνομά του με την σκακιστική ιστορία.
Μια προσεκτική ματιά, βέβαια, στην περιγραφόμενη ποιητικά μινιατούρα, θα μας αναγκάση σε εκτεταμένο σχολιασμό ή πιθανώτερο σε μια ακόμα σχετική ανάρτησι!
Il matto di Legal
Scacchisti udite! Un'immortal tenzone
in brevi tratti il verso mio dipinge;
inoltra il Re dei Bianchi il suo pedone,
quel del Re Nero contro a lui si stringe.
L'assalta un Cavalier, ma gli si oppone
quel della Donna e i colpi suoi respinge.
Alla quarta d'Alfier l'Alfier si pone,
la Donna il suo pedon d'un passo spinge.
L'altro Cavallo accorre. Al primo e' sopra
l'Alfiere e il preme. Egli il pedone uccide,
benche' al nemico acciar la Donna scopra.
Ed essa muor ma non indarno. In fallo
cadde il duce dei Neri: ei non previde
scacco d'Alfiere e matto di Cavallo!
T. Cambray-Digny
Il matto di Legal
Scacchisti udite! Un'immortal tenzone
in brevi tratti il verso mio dipinge;
inoltra il Re dei Bianchi il suo pedone,
quel del Re Nero contro a lui si stringe.
L'assalta un Cavalier, ma gli si oppone
quel della Donna e i colpi suoi respinge.
Alla quarta d'Alfier l'Alfier si pone,
la Donna il suo pedon d'un passo spinge.
L'altro Cavallo accorre. Al primo e' sopra
l'Alfiere e il preme. Egli il pedone uccide,
benche' al nemico acciar la Donna scopra.
Ed essa muor ma non indarno. In fallo
cadde il duce dei Neri: ei non previde
scacco d'Alfiere e matto di Cavallo!
T. Cambray-Digny
ΑΝΕΚΔΟΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΙ
Αποπειρώμαι μια έμμετρη μετάφρασι προσπαθώντας να συνταιριάξω το γλωσσικό επίπεδο του πρωτοτύπου:
ΤΟ ΜΑΤ ΤΟΥ ΛΕΓΚΑΛ
Ακούσατε οι σκακισταί! Ένα αθάνατον αγώνα
Το ποίημά μου ιστορεί εις ελαχίστους στίχους:
Προώθησε ο λευκός ο Ρήξ το έμπροσθέν του πιόνι
Κι ανάλογα ο μαύρος Ρήξ ώθησεν το δικόν του.
Δεξιός Ιππότης πρόβαλλεν, μα αντιμετωπίσθη
Από Ιππέα άγρυπνον απ’ την πλευρά της Ντάμας.
Με πλάγια τρία βήματα ο Στρατηγός εξήλθεν
Κι η Ντάμα απλόν βηματισμό ‘σ το πιόνι της προστάζει.
Αριστερά ανεπήδησε κι ο έτερος Ιππότης.
Εν τάχει ο μαύρος Στρατηγός εστόχευσεν τον πρώτον
Ίππον, οπού ΄τινάχθηκε σ' το κέντρον, για ένα πιόνι;!
Η άστοχος επέλασις προσέφερεν την Ντάμα!
Εις μέγα σφάλμα υπέπεσεν ο ηγεμών των μαύρων
Κι η αρπαγή της Ρήγισσας δεν έπρεπε να γίνη:
Τον μαύρο Ρήγα απείλησεν άξιος Αξιωματούχος
κι εντεύθεν αίφνης άδραξεν της Ντάμας ο Ιππότης.
Αποπειρώμαι μια έμμετρη μετάφρασι προσπαθώντας να συνταιριάξω το γλωσσικό επίπεδο του πρωτοτύπου:
ΤΟ ΜΑΤ ΤΟΥ ΛΕΓΚΑΛ
Ακούσατε οι σκακισταί! Ένα αθάνατον αγώνα
Το ποίημά μου ιστορεί εις ελαχίστους στίχους:
Προώθησε ο λευκός ο Ρήξ το έμπροσθέν του πιόνι
Κι ανάλογα ο μαύρος Ρήξ ώθησεν το δικόν του.
Δεξιός Ιππότης πρόβαλλεν, μα αντιμετωπίσθη
Από Ιππέα άγρυπνον απ’ την πλευρά της Ντάμας.
Με πλάγια τρία βήματα ο Στρατηγός εξήλθεν
Κι η Ντάμα απλόν βηματισμό ‘σ το πιόνι της προστάζει.
Αριστερά ανεπήδησε κι ο έτερος Ιππότης.
Εν τάχει ο μαύρος Στρατηγός εστόχευσεν τον πρώτον
Ίππον, οπού ΄τινάχθηκε σ' το κέντρον, για ένα πιόνι;!
Η άστοχος επέλασις προσέφερεν την Ντάμα!
Εις μέγα σφάλμα υπέπεσεν ο ηγεμών των μαύρων
Κι η αρπαγή της Ρήγισσας δεν έπρεπε να γίνη:
Τον μαύρο Ρήγα απείλησεν άξιος Αξιωματούχος
κι εντεύθεν αίφνης άδραξεν της Ντάμας ο Ιππότης.
(Μετάφρασι: Αλέξανδρος Σοϊλεμέζης)
Σημ. για τις ονομασίες των κομματιών:
Ρήξ = ο Ρήγας, ο Βασιλιάς
Ιππότης= ο Ίππος
Στρατηγός/Αξιωματούχος= Ο Αξιωματικός, (ο τρελλός, γαλλιστί "Φού")
Ντάμα/Ρήγισσα= η Βασίλισσα
Η ΤΕΛΙΚΗ ΘΕΣΙ
Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΜΕΝΗ ΠΑΡΤΙΔΑ
[1.ε2-ε4, ε7-ε5
[1.ε2-ε4, ε7-ε5
2.Ιη1-ζ3, Ιβ8-γ6
3. Αζ1-γ4, δ7-δ6
4.Ιβ1-γ3, Αγ8-η4
5.Ιζ3xε5, Αη4xΒδ1
6.Αγ4xζ7+, Ρε8-ε7
7.Ιγ3-δ5 μάτ]
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου