Οι ανακαλύψεις εξωπλανητών, το νερό και η ύπαρξή εξωγήινης ζωής. Άρθρο Αντώνη Αντωνίου. Le scoperte dei pianeti alieni potenzialmente abitabili e la possibilità di vita extraterrestre; articolo di Antonios Antoniu. NASA’s new exoplanet discoveries and the possibility of extraterrestrial life. By Antonios Antoniou.

Και στο παρελθόν είχαμε την τιμή ως Ιστολόγιο να φιλοξενήσουμε κείμενα-συνεργασίες του φίλου αστροφυσικού Αντώνιου Αντωνίου (βλ. επι παραδείγματι εδώ). Αυτή την φορά είδαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτησί του σε σελίδα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με τον προβληματισμό από τις πρόσφατες ανακοινώσεις της NASA για τους εξω-πλανήτες.. Κείμενο ευσύνοπτο, σαφές και ταυτοχρόνως μεστό! Τον ευχαριστούμε για την άδεια αναδημοσίευσης! 
....................................................................................................

Η ΥΠΑΡΞΗ ΖΩΗΣ ΣΥΝΕΠΑΓΕΤΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΝΕΡΟΥ. Η ΥΠΑΡΞΗ ΝΕΡΟΥ ΔΕΝ ΣΥΝΕΠΑΓΕΤΑΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΖΩΗΣ 

Η ΝΑΣΑ ανακοίνωσε πρόσφατα την ανακάλυψη συστήματος εφτά πλανητών οι οποίοι περιφέρονται γύρω από το πολύ μικρότερο από τον Ήλιο άστρο TRAPPIST 1 (εκ του The Transiting Planets and Planetesimals Small Telescope, TRAPPIST, στην Χιλή), το οποίο εντοπίζεται στον αστερισμό του Υδροχόου. Το άστρο αυτό, άρα και το σύστημα των πλανητών του, απέχει από εμάς περίπου 40 έτη φωτός (δηλαδή αυτό που παρατηρούμε τώρα είχε την εικόνα αυτή πριν 40 χρόνια). Το ενδιαφέρον είναι ότι όλοι αυτοί οι πλανήτες έχουν μέγεθος περίπου με αυτό της Γης και λόγω του ότι το μητρικό άστρο είναι μικρό (8 φορές μικρότερο από τον Ήλιο) και σχετικά κρύο (εκπέμπει ακτινοβολία ίση με το 0,05% της αντίστοιχης ηλιακής) ακόμα και οι πιο κοντινοί πλανήτες σε αυτό φαίνεται να έχουν νερό σε υγρή μορφή. Το ενδιαφέρον γίνεται εντονότερο από το γεγονός ότι τρεις από αυτούς βρίσκονται στην κατοικήσιμη γύρω από το άστρο ζώνη, στην λεγόμενη οικόσφαιρα. 

Επειδή μετά από κάθε τέτοια ανακάλυψη αφήνονται από μερικούς (όχι άδικα ίσως) και κάποιες υπόνοιες περί ύπαρξης ζωής ίσως είναι χρήσιμο να λεχθούν κάποια πράγματα. 

Κατ’ αρχάς οι περισσότεροι από εκείνους που αναφέρονται στο θέμα της ζωής δεν εννοούν τη ζωή στο στοιχειώδες της επίπεδο (κάποια βακτήρια ενδεχομένως ή φυτά) αλλά στην εξελιγμένη της μορφή. Η στοιχειώδης ζωή για κάποιους λόγους δεν τους ενδιαφέρει. Ενδιαφέρονται μόνον για πιθανούς εξελιγμένους πολιτισμούς. Βασικό συστατικό της ζωής είναι, ως γνωστόν, το νερό. Πρέπει όμως να γίνει σαφές ότι ναι μεν η ύπαρξη ζωής συνεπάγεται και την ύπαρξη νερού αλλά η ύπαρξη νερού ΔΕΝ ΣΥΝΕΠΑΓΕΤΑΙ ΚΑΤ’ ΑΝΑΓΚΗΝ και την ύπαρξη ζωής. Το νερό λοιπόν από μόνο του δεν αποδεικνύει ούτε καν την ύπαρξη στοιχειώδους μορφής ζωής. 

Η επιστήμη (και όχι η παρα-επιστήμη) όμως είναι ξεκάθαρη. Οι προϋποθέσεις για την ύπαρξη ζωής είναι πολλές και πρέπει να ισχύουν ταυτόχρονα. Παρόλα αυτά όμως, δεδομένου ότι μόνο στον Γαλαξία μας υπάρχουν περίπου 700 δισεκατομμύρια άστρα και αν σκεφθούμε ότι γνωρίζουμε προς το παρόν την ύπαρξη 100 περίπου δισεκατομμυρίων γαλαξιών, το πλήθος των αστέρων που θα ήταν κατάλληλοι να δημιουργήσουν γύρω τους πλανήτες ή πλανητικά συστήματα με συνθήκες παρόμοιες αλλά και ακριβώς ίδιες με εκείνες της Γης, είναι πολύ μεγάλο. Μπορούμε μάλιστα και να το υπολογίσουμε. 

Άρα στο ερώτημα «Υπάρχει αλλού ζωή;» η απάντηση είναι «Γιατί όχι; Δεν έχουμε λόγους να το αποκλείσουμε». Δεν φτάνει όμως αυτό. Χρειάζεται και μια, όχι απόδειξη, αλλά έστω και μια μικρή ένδειξη. Τέτοια, είτε μας αρέσει είτε όχι, δεν έχουμε. Τα όσα λέγονται από μερικούς κατά καιρούς είναι είτε κανονική απάτη, είτε ασάφειες είτε έχουν ερμηνευθεί σε ποσοστό πάνω από 95%. 

Στο ερώτημα «Αν υπάρχει κάπου εξελιγμένος πολιτισμός, είναι δυνατόν να επικοινωνήσουμε;», η απάντηση είναι πάλι όχι. Η πιθανότητα μιας τέτοιας επικοινωνίας είναι μηδέν. Ίσως να είμαστε καταδικασμένοι να μην το μάθουμε ποτέ. 

Έτσι λοιπόν καλό θα είναι να έχουμε υπόψη μας ότι τα… γήινα UFO είναι πιο επικίνδυνα από τα εξωγήινα. Και τα δεύτερα δεν είμαστε σίγουροι ότι υπάρχουν.

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ