Karfreitagsprozession in Chalkis. Die Versammlung der Epitaphen an der Promenade: Eine Innovation?
Η συγκέντρωσι των Επιταφίων όλων των ενοριών της Χαλκίδος στο Στρογγυλό της παραλίας έχει εξελιχθή σε τοπικό έθιμο. Οι πιστοί κάθε ενορίας την νύκτα της Μ. Παρασκευής εξέρχονται από τους ναούς ακολουθώντας τα σύμβολα του πάθους, τον Σταυρό και το ανθοστολισμένο κουβούκλιο, με κατάνυξι και κρατώντας κεριά, και αντί να ολοκληρώσουν την περιφορά του Επιταφίου στους πέριξ του εκάστου ενοριακού ναού δρόμους επανερχόμενοι απ’ ευθείας στον ιερό ναό τους, κατευθύνονται στο κεντρικότερο σημείο της παραλίας κατά την προσυμφωνημένη ώρα. Εκεί λαϊκοί και κληρικοί τοποθετούνται με τάξι, (η μία ενορία δίπλα στην άλλη, ο ένας Επιτάφιος δίπλα στον άλλο), και περιμένουν την άφιξι του Επιταφίου του μητροπολιτικού Ναού που πάντα καταφθάνει τελευταίος. Η παρουσία του Μητροπολίτου (Χαλκίδος, Ιστιαίας και Β. Σποράδων) κορυφώνει το δρώμενο, καθώς ο σεβάσμιος πνευματικός πατέρας απευθύνει Δέησι και στην συνέχεια μοιράζει (αφού προηγηθεί μια σύντομη ομιλία-κήρυγμα) πατρικές ευχές προς όλους τους παρευρισκόμενους πιστούς. Η νυχτερινή αυτή συγκέντρωσι διαλύεται με την αναχώρησι των ιερών πομπών των πιστών για τις ενορίες τους, όπου η ακολουθία της Μ. Παρασκευής ολοκληρώνεται με την εναπόθεσι του Επιταφίου (τον οποίο ευλαβικά οι ιερείς σηκώνουν από το –συνήθως υπερβολικά- στολισμένο κουβούκλιό του) πάνω στην Αγία Τράπεζα. Με 1-2 τροπάρια, το συνταρακτικό κείμενο από την προφητεία του Ιεζεκιήλ, τον Απόστολο και το Ευαγγέλιο (το εκ του Κατά Ματθαίον κζ΄ 62-66) η «απόλυσις» στις εκκλησίες μας πραγματοποιείται λίγο πριν τα μεσάνυκτα...Και μπορεί αυτό που προσπαθήσαμε να περιγράψουμε να αφήνει στους περισσοτέρους την εντύπωσι μιας απλής ηθογραφίας - η λιτάνευσι/έξοδος του Επιταφίου είναι άλλωστε και ανάλογο με πανάρχαια ελληνικά έθιμα και γνήσιο στοιχείο λαϊκής ευσέβειας.
Αυτό όμως το συνολικό θέαμα από αυτό το οιονεί δρώμενο που διαμορφώνει –νεωτερική- παράδοσι στην Χαλκίδα μας, έχει και την άλλη του πλευρά, αυτήν της σχεδόν απόλυτης εκκοσμίκευσης. Το στοιχείο της επισημότητας γενικά δεν μπορεί παρα να προβληματίζει το ορθόδοξο φρόνημα, που δυσκολεύεται να χωνέψη την αναγκαιότητα της πρωταγωνιστικής παρουσίας των τοπικών αρχών, με τα στρατιωτικά αγήματα, την μπάντα και τα ξενόφερτα παιανίσματά της, τους προσκόπους ή και ενίοτε τους αστυνομικούς. Το ήθος και η κατάνυξι πάντα τίθενται εκ ποδών από τις φανφάρες των ανθρώπων της εξουσίας (η παρουσία τους συνήθως από μόνη της συνιστά ιδιοτέλεια), τους προβολείς της δημοσιότητας και τις επιταγές της εθιμοτυπίας. Ο ζήλος πάλι των ανθρώπων των ενοριών, ανδρών και κυρίως γυναικών, στον στολισμό (του κουβουκλίου) του Επιταφίου, μήπως ακροβατεί επικίνδυνα προς το στοιχείο της επίδειξης με την ματαιοδοξία των διαγωνισμών ομορφιάς; Πόσο άδικο θα έχουν κακεντρεχείς ή σκεπτικιστές αν μιλήσουν απαξιωτικά για ιδιότυπη πασαρέλλα;
Ο τύπος –ιδίως όταν υπερτονίζεται- απειλεί την ουσία. Και η ουσία είναι να μπορούμε κάθε φορά να εμπλουτίζουμε το πνευματικό μας υπόβαθρο, να εμβαθύνουμε στο νόημα του υπέρλογου γεγονότος του Πάθους και της Σταύρωσης, να ανακαινιζόμαστε στην Πίστι. Να κάνουμε κάθε τέτοια στιγμή ευκαιρία για βίωμα. Να περάσουμε από την κατάνυξι στην έκστασι και εν κοινωνία με τους άλλους ανθρώπους να νιώσουμε κάτι από το θαύμα της Αγάπης. Γιατί η αγάπη αθανατίζει…
Αλλά τι λέμε; Ο φακός του Αλέκου Τζανέτου είναι αυτός που απαθανατίζει με το ταλέντο του την καθημερινότητα, όπως και την εφετινή περιφορά των Επιταφίων στην πόλη μας. Από τις δεκάδες φωτογραφίες που ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΩΣ, ΟΠΩΣ ΠΑΝΤΟΤΕ, ο Αλέκος μας έστειλε, δυσκολευθήκαμε, αλλά διαλέξαμε τελικά 55 (25+30).
Χαρείτε τις
ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ!
(Ακολουθεί Β΄Μέρος)
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου