Δέν έγινε στον καιρό του, το κάνω τώρα! Δημοσιεύω στο ιστολόγιο τις σημειώσεις μου, αυτολεξεί, απο την σύντομη ομιλία που απηύθυνα στους φίλους του συλλόγου οι οποίοι έδωσαν το παρών στην αποχαιρετιστήρια εκδήλωσι του συλλόγου μας, την 1η Ιουλίου 2023...
Η αρχική πρόσκλησι έλεγε:
“Αθλητές και αθλήτριες, μαθητές και μαθήτριες, φίλες και φίλοι του Σκακιστικού τμήματος του Α.Ε.Κ " Άβαξ και Πεσσοί ". Ο σύλλογος σας προσκαλεί στην αποχαιρετιστήρια γιορτή λήξης της σκακιστικής χρονιάς 2022 - 2023. Το Σάββατο 1 Ιουλίου 2023 στην αίθουσα "Αριστοτέλης" στην παραλία της Χαλκίδας (πλησίον παλαιού Δημαρχείου).
Στις 11.00 το πρωί , σας περιμένουμε όλους να σας αποχαιρετήσουμε. Θα υπάρχουν σκακιστικές εκπλήξεις για τους μαθητές μας (παρτίδες - σιμουλτανέ). “
Και πράγματι έγινε το Σιμουλτανέ! Αλλά, έγινε και η ολιγόλεπτη ομιλία!
[Ομολογώ οτι όταν ανακοίνωσα στους φίλους την πρόθεσί μου να μιλήσω για τον Αριστοτέλη και μάλιστα πρίν το σιμουλτανέ, μια κάποια αμηχανία απο κάποιους την εισέπραξα... ]
“Ο Αριστοτέλης, οι γυναίκες και η τελευταία του επιθυμία”
Ή αλλιώς
“Δέκα πράγματα που θέλω να πω στους φίλους μου για την διαθήκη του Αριστοτέλη.”
1.
Η διαθήκη κείμενο 3 περ. σελίδων απο το Βίοι Φιλοσόφων του Διογ Λαερτ. (Terminus a.q. το 240 μ.Χ) είναι γνήσια. Καμμία εκ του αντιθέτου γνώμη...
2.
Γράφτηκε στη Χαλκίδα (T.p.q. 326 π.Χ.), και πάντως λίγο πριν τον θάνατό του (322 π.Χ)
3.
Ο Αριστοτέλης τότε είχε χάσει τη γυναίκα του την Πυθιάδα, και συζούσε με την δεύτερη, την Ερπυλλίδα.
4.
Είχε αποκτήσει διάδοχο, τον Νικόμαχο απο την 2η και μία κόρη, την Πυθιάδα jr. απο την α΄.
Αλλά γενικό επίτροπο στην εκτέλεση της διαταγής αφήνει τον στρατηγό Aντίπατρο (+3-4 ακόμη)...
5.
Κυρίαρχη θέσι στην φροντίδα που έχει για τα ύστερά του κατέχει ο θετός γιός του, δηλ. το παιδί του οικογενιακού φίλου/προστάτη του, του Προξένου, ο Νικάνωρ! Σε αυτόν θα ήθελε να δώσει και την κόρη του ο φιλόσοφος.
6.
Το καθαρά ανθρώπινο στοιχείο, όπως είναι φυσικό, ξεχειλίζει και αντανακλάται κατεξοχήν στο τρίπτυχο: Φιλία, Οικογένεια, Θρησκεία.
7.
Η βαθια ευγνωμοσύνη-αγάπη-εκτίμησι- φιλία - του Αριστοτέλη προς τον ηγέτη τού Αταρνέα, Πρόξενο, είναι όχι μόνο παρούσα με ευθεία αναφορά στο όνομα του, αλλά και με την εξέχουσα θέσι που ο φιλόσοφος έχει εξασφαλίσει στο πρόσωπο του προαναφερθέντος Νικάνορα.
8.
Ο συναισθηματισμός - η ανθρωπιά του Σταγειρίτη εστιάζεται στους στενούς συγγενείς, αλλά συμπεριλαμβάνει και άλλα πρόσωπα από το οικιακό περιβάλλον, όπως το υπηρετικό προσωπικό!
Η μισή Διαθήκη τούς αφορά! Περιορίζομαστε σε μόνο μία φράση του κειμένου της διαθήκης και σε και σε ένα μόνο όνομα από τα ονόματα των αναφερομένων δούλων του. Την δούλη του Αμβρακίδα, την οποία όχι μόνο απελευθερώνει, αλλά και εντέλλεται να προικιστεί με το αξιόλογο ποσό των 500 αθηναϊκών δραχμών!
9.
Φροντίζει ακόμα και τα της ταφής του. Σημαντικό είναι ότι τονίζει πως θα σεβαστεί την επιθυμία της βιολόγου γυναίκας του Πυθιάδος: να τοποθετηθούν τα οστά της στον ίδιο τάφο με τον άντρα της.
10.
Τελευταίο και σημαντικότερο:
Ο φιλόσοφος ζητάει να εκπληρωθεί το τάμα του!
Ένα τάμα που είχε κάνει πριν από χρόνια όταν προσευχήθηκε στους θεούς, στον Δία τον Σωτήρα και την Αθήνα τη Σωτήρα στα Στάγειρα, για τον γιο του τον Νικόμαχο!
Παραγγέλνει λοιπόν να τοποθετηθούν στους αντίστοιχους Ναούς 2 δίμετρες κατασκευές, “εικόνες” αγάλματα των θεών “ζώα λίθινα τετραπήχη” δύο μαρμάρινα αγάλματα προφανώς. (ίσως σύμβολα)
Από αυτό το τελευταίο, μετά απ’το πνεύμα ανθρωπιάς και Δικαιοσύνης διάχυτο σ’ όλη τη Διαθήκη, προβάλλει κατά τρόπο φυσικό και αδιαμφισβήτητο, η θρησκευτικότητά του. Και είναι νομίζω αναντίρρητο πως οι εκδηλώσεις αυτές της ευσεβείας του πανεπιστήμονα, “του πρώτου γνήσιου επιστήμονα στην ιστορία” (“Aristotle was one of the greatest philosophers who ever lived and the first genuine scientist in history...”: Brittanica), του φυσικού φιλοσόφου του αρχαίου κόσμου, τον φέρνουν αρκετά κοντά στο “...επ΄ ελπίδι Αναστάσεως και ζωής αιωνίου...” τής μετέπειτα Χριστιανικής κοσμοθεωρίας.
Εδώ δίπλα απο την αίθουσα είναι η προτομή του. Ας ξαναπούμε και εμείς το "Κύριε σώσον τους ευσεβείς"!
............................................................................
Υ.Γ.
1. Ακόμα και η Γουικιπίντια γνωρίζει την διαθήκη του Σταγειρίτη, μέσα στην οποία “την έμφυτη ευγένεια και τρυφερότητα της ψυχής του, τη βρίσκουμε διάχυτη …”
2. SCRIPTA MANENT
Το κείμενο αποδεικνύει την ιδιαίτερη φροντίδα για την ΜΑΝΑ του, για τις ΓΥΝΑΙΚΕΣ του (καί την πρώτη καί την δεύτερη), την ΚΟΡΗ του και -αν είναι δυνατό! - για τις ΔΟΥΛΕΣ του, που όχι μόνο τις απελευθερώνει, αλλά και τις προικίζει!!
3. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΙΑ "ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ"
Το πρωτότυπο κείμενο της Διαθήκης στα Αρχαία, το έχουμε σε άλλη ευκαιρία χρησιμοποιήσει και αναρτήσει στο Ιστολόγιό μας, επομένως ας παραθέσουμε και μία "μετάφρασί" του τώρα εδώ:
Το κείμενο της διαθήκης
” Εύχομαι να είστε καλά. Αν συμβεί κάτι , ο Αριστοτέλης ορίζει τα ακόλουθα. Για όλα και για πάντα επίτροπος να είναι ο Αντίπατρος. Μέχρι να αναλάβει ο Νικάνωρ , να έχουν τη φροντίδα ο Αριστομένης , ο Τίμαρχος , ο Ίππαρχος , ο Διοτέλης και ο Θεόφραστος , αν θέλει και μπορεί , των παιδιών , της Ερπυλλίδας και της περιουσίας μου. Όταν φτάσει η κοπέλα σε ηλικία γάμου , να την παντρευτεί ο Νικάνωρ. Αν της συμβεί κάτι – πράγμα που απεύχομαι- πριν τον γάμο ή αφού παντρευτεί και δεν έχει αποκτήσει παιδιά , τότε να αναλάβει ο Νικάνωρ… τη φροντίδα και της κοπέλας και του αγοριού , σαν να είναι πατέρας και αδελφός τους. Αν συμβεί κάτι στον Νικάνορα – κάτι που επίσης απεύχομαι – πριν παντρευτεί την κοπέλα ή μετά τον γάμο και πριν αποκτήσουν παιδιά, να ισχύσει ό,τι αυτός αποφασίσει θα εχει αποφασίσει . Αν θελήσει ο Θεόφραστος να ζήσει μαζί με την κοπέλα . Διαφορετικά να αποφασίσουν από κοινού οι επίτροποι με τον Αντίπατρο και για την κοπέλα και το αγόρι , και να τακτοποιήσουν τις υποθέσεις τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Οι επίτροποι να φροντίσουν και τον Νικάνορα , αναλογιζόμενοι εμένα, και την Ερπυλλίδα που για μένα σήμαινε πολλά. Γι΄ αυτό να την φροντίσουν και όσο αφορά τα λοιπά θέματα και, όταν θελήσει να παντρευτεί να φροντίσουν να πάρει άντρα αντάξιο του ονόματός μας. Να της δώσουν επίσης και ασήμι αξίας ενός ταλάντου από την περιουσία μου και τρεις υπηρέτριες, αν θέλει, την μικρή που έχει τώρα και τον μικρό τον Πύρρο. Αν θέλει να κατοικήσει στη Χαλκίδα , να της παραχωρήσουν τον ξενώνα κοντά στον κήπο, αν θέλει στα Στάγειρα, το πατρικό σπίτι. Ό,τι από τα δύο επιλέξει …να το εξοπλίσουν έτσι ,που και σε κείνους να φαίνεται καλό και την Ερπυλλίδα να ικανοποιεί.
Επίσης ο Νικάνωρ να φροντίσει και τον Μύρμηκα, έτσι που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες μου με τα υπάρχοντα που πήραμε απ΄ αυτόν (ο Αριστοτέλης μάλλον ήταν “κηδεμόνας” του) .
Η Αμβρακίδα (δούλη) να ελευθερωθεί και, όταν παντρευτεί , να της δοθούν πεντακόσιες δραχμές και η μικρή που έχει.
Να δοθούν και στον Θαλή , μαζί με τη μικρή που έχει και που την αγοράσαμε, χίλιες δραχμές και μια υπηρέτρια.
Ο Σίμων , εκτός από τα χρήματα που του δόθηκαν πριν για άλλον υπηρέτη ή να αγοράσει υπηρέτη ή να πάρει χρήματα (Θαλής και Σίμων φαίνεται ότι ήταν ήδη απελεύθεροι δούλοι).
Ο Τύχων να ελευθερωθεί , όταν παντρευτεί η κόρη μου, καθώς επίσης ο Φίλων και ο Ολύμπιος και το παιδί του.
Κανείς από τους μικρούς που μα εξυπηρετούσαν να μην πουληθεί, αλλά να συνεχίσουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους . Όταν ενηλικιωθούν να αφεθούν ελεύθεροι, αν το αξίζουν.
Επίσης να ληφθεί μέριμνα για τα αγάλματα που κατασκευάζει ο Γρυλλίων , ώστε μόλις τελειώσουν να τοποθετηθούν, μιλάω για του Νικάνορα και του Πρόξενου , που σκεφτόμουν να κατασκευάσω , και της μητέρας του Νικάνορα. Να τοποθετηθεί αυτό που φτιάχτηκε για τον Αρίμνηστο, για να χρησιμεύσει ως μνημείο του, γιατί πέθανε χωρίς να αποκτήσει παιδιά.
Το άγαλμα της μητέρας μου να αφιερωθεί στη Δήμητρα στη Νεμέα ή όπου θεωρηθεί καλύτερο.
Εκεί που θα με θάψουν να βάλουν και τα οστά της Πυθιάδας , όπως εκείνη επιθυμούσε. Για τη σωτηρία του Νικάνορα , που ήταν ευχή δική μου γι΄ αυτόν , να αφιερωθούν λίθινα αγάλματα ύψους τεσσάρων πήχεων στους σωτήρες Δία και Αθηνά στα Στάγειρα”
( Η μετάφραση , όπως παρατίθεται, στα άπαντα του Διογένη Λαέρτιου των εκδόσεων ¨Κάκτος¨)
.....................................
Η ΑΠΟΔΟΜΗΣΙ ΧΕΡΙ ΧΕΡΙ ΜΕ ΤΟΝ ΕΘΝΟΜΗΔΕΝΙΣΜΟ
Εν τούτοις το ελλαδικό κράτος επέτρεψε να μπεί στις εφετινές ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ των ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ένα κείμενο με τίτλο: “Ημέρα καταδίκης της βίας εναντίον των γυναικών” .
Στο εν λόγω κείμενο (με το οποίο θα εξεταζόντουσαν τα ελληνόπουλα στην γλωσσική τους επάρκεια- ελληνομάθεια), υπάρχει ένα μόνο όνομα: αυτό του μέγιστου Φιλοσόφου – Πανεπιστήμονα της Οικουμένης. Πώς τον παρουσιάζει ο εγκεκριμένος απο το Υπουργείο μας συντάκτης του κειμένου; Ως ένα απο τα μεγάλα πνεύματα που αρνιόταν στις γυναίκες την ανθρώπινη αξία (sic!).
Ο μαθητής μέσα στο άγχος της εξέτασης διάβαζε την αρχή του κειμένου:
"Δεν υπάρχει στην ιστορία της ανθρωπότητας διαρκέστερη και διαστροφικότερη καθυπόταξη ανθρώπων από αυτή που υπέστησαν οι γυναίκες από τους άντρες. Αρχίζοντας από τον Αριστοτέλη αναρίθμητα ήταν τα μεγάλα πνεύματα που αρνιούνταν σε αυτές την ανθρώπινη αξία...".
Και φυσικά δέν του ζητούσαν να σταθεί κριτικά στα αναφερόμενα...
Απο την στιγμή που συνάδελφοί μου φιλόλογοι βγήκαν την άλλη μέρα στα social να εξυμνήσουν την Επιτροπή Εξετάσεων και το Υπουργείο “Παιδείας” για την ...τόλμη στην επιλογή του θέματος στο μάθημα της γλώσσας, εγώ αρχίζω να παραδέχομαι πως "intra muros hostis sunt". Και τελικά είναι απίστευτα πολλοί, όσοι αδιαφορούν για εκείνο το φρικτό που κάποιοι αποφάσισαν: όχι το "Carthago", αλλά το "Greacia delenda est…"
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου