Μεγάλη Παρασκευή. Μικρό ιστορικοφιλολογικό σχόλιο και η ονομασία στις άλλες γλώσσες. Il Venerdì Santo; Nomi nelle varie lingue.

Μεγάλη Παρασκευή ονομάζεται, ως γνωστόν, η Παρασκευή της Μεγάλης Εβδομάδος, η προπαραμονή της Κυριακής του Πάσχα των Χριστιανών, ημέρα κατά την οποία τιμάται η Σταύρωσι του Ιησού Χριστού.
Και το ουσιαστικό «Παρασκευή», που σημαίνει ημέρα προετοιμασίας, είναι περίπου συνώνυμη λέξι με την λέξι-έννοια «παραμονή», είναι δηλαδή η ημέρα κατά την οποία προετοιμαζόντουσαν οι Εβραίοι για το Πάσχα τους. Η προηγούμενη από το Σάββατό τους. 

Αλλά από πότε ονομάσθηκε η ημέρα αυτή «Μεγάλη» στην γλώσσα μας; 

Μέχρι να μάθω κάτι πιο πειστικό θα μένω με την εντύπωσι πως η ονομασία προέκυψε από εκείνη την «μεγάλη ημέρα» στην οποία αναφέρεται το γνωστό ευαγγελικό χωρίο του κατά Ιωάννην κεφ. 19, 31: 31 
«Οἱ οὖν ᾿Ιουδαῖοι, ἵνα μὴ μείνῃ ἐπὶ τοῦ σταυροῦ τὰ σώματα ἐν τῷ σαββάτῳ, ἐπεὶ παρασκευὴ ἦν· ἦν γὰρ μεγάλη ἡ ἡμέρα ἐκείνη τοῦ σαββάτου» 
Όπως μέγα ήταν εκείνο το Σάββατον (για τους Ιουδαίους), το μετέπειτα και για εμάς τους χριστιανούς Μέγα και Άγιον, έτσι αναλογικά, πιστεύω, θα προέκυψε ότι και η προηγούμενη αυτού του Σαββάτου ημέρα, πρέπει να θεωρείται Μεγάλη και Αγία από εμάς που τιμούμε την Ταφήν και την Σταύρωσι του Κυρίου... 

Αλλά επειδή υπάρχει και ένα κάπως παράδοξο ζήτημα σχετικά με την επιλογή και την ακριβή σημασία του επιθέτου με το οποίο χαρακτηρίζεται αυτή η πολύ σημαντική για τον Χριστιανισμό ημέρα σε άλλες –εκτός ελληνικής- γλώσσες, σκέφτηκα να κάνω μια μικρή λεξιλογική έρευνα με την βοήθεια του μεταφραστικού εργαλείου της «Γκούγκλ» (Google Translator ) και να παραθέσω τα σχετικά ευρήματά μου: 

ΓΛΩΣΣΑ                   ΟΝΟΜΑΣΙΑ                   ΣΗΜΑΣΙΑ (Κυριολεκτικώς)

Αλβανικά	Mirë e Premte	Καλή Παρασκευή
Αγγλικά	Good Friday	Καλή Παρασκευή
Βουλγαρικά	Разпети петък	Καλή Παρασκευή
Γαλλικά	Vendredi saint	Αγία (αγιασμένη) Παρασκευή
Γερμανικά	Karfreitag	Πένθιμη Παρασκευή
Δανέζικα	Langfredag	Μακρά Παρασκευή
Εσπεράντο	Granda (aŭ Sankta) vendredo	Μεγάλη (ή Αγία) Παρασκευή
Ισπανικά	Viernes Santo	Αγία (αγιασμένη) Παρασκευή
Ιταλικά	Venerdì Santo	Αγία (αγιασμένη) Παρασκευή
Κροατικά	Veliki Petak	Μεγάλη Παρασκευή
Λατινικά	Dies Passionis Domini	Ημέρα Παθών Κυρίου
Μαλτέζικα	Gimgha l-Kbira	Μεγάλη Παρασκευή
Ολλανδικά	Goede Vrijdag	Καλή Παρασκευή
Ουγγρικά	Nagypéntek	Υψηλή (=τρανή) Παρασκευή
Πολωνικά	Wielki Piątek	Μεγάλη Παρασκευή
Πορτογαλικά	Sexta-Feira da Paixão	Παρασκευή του Πάθους
Ρουμανικά	Vinerea Mare	Υψηλή (=τρανή) Παρασκευή
Ρωσικά	Великая пятница	Μεγάλη Παρασκευή
Σλοβακικά	Veľký piatok	Μεγάλη Παρασκευή
Σλοβένικα	Veliki petek	Μεγάλη Παρασκευή
Σουηδικά	Långfredagen	Μακρά Παρασκευή
Τούρκικα	Kutsal Cuma	Αγία Παρασκευή
Τσέχικα	Velký Pátek	Μεγάλη Παρασκευή
Φινλανδικά	Pitkäperjantai	Μακρά Παρασκευή

Συμπέρασμα: 
Αν και το ζήτημα αφ’ ενός δεν αντιμετωπίσθηκε εξονυχιστικά (το δείγμα παραμένει μικρό), αφ’ ετέρου είναι προφανές ότι δεν είναι καθαρά γλωσσικό, αλλά εμπίπτει στα χωράφια της κοινωνιογλωσσολογίας, εν τούτοις φαίνεται ότι ενώ στις σλαβικές γλώσσες επικρατεί το «ΜΕΓΑΛΗ», στις νεολατινικές και στις άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες υπάρχει μια ποικιλία ανάμεσα στο «Αγία» και «Καλή» Παρασκευή. 

Εμείς πάντως… καταλήγουμε στο  

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙ!!