ΜΙΑ ΕΠΙΤΥΜΒΙΑ ΣΤΗΛΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΟΥ ΔΙΟΥ. A SEPULCHRAL STELE IN THE MUSEUM OF DION.

Ίσως είναι γενικότερα γνωστό πως από πολύ παλιά στην ελληνική πολιτισμική μας παράδοσι μαρτυρείται το φαινόμενο της προσπάθειας διάσωσης της μνήμης των νεκρών αγαπημένων προσώπων με στήλες που οι ζωντανοί τοποθετούν στον χώρο ταφής, το «σήμα», των οικείων τους.
Αυτές οι επιτύμβιες στήλες, κάποιες φορές διαιωνίζουν τα αισθήματα των ανθρώπων μέσα από το «ζωντανό» στοιχείο της γλώσσας (με έναν σύντομο ποιητικό λόγο, το επίγραμμα), άλλες, ίσως τις περισσότερες, η στήλη περιορίζεται στην μνεία του ονόματος του νεκρού, ή έστω σε μια αναθηματική φράσι. Κάποιες φορές, όμως, οι επιτύμβιες στήλες είναι έργα τέχνης, αληθινά αριστουργήματα, μνημεία του υψηλότατου ελληνικού μας-οικουμενικού πολιτισμού.
Ως επι το πλείστον η επικοινωνιακή λειτουργία της επιτύμβιας στήλης είναι δεδομένη.
Διαλέγεται με τον τυχόντα διαβάτη-επισκέπτη του τάφου, ως εξής:
Το αγαπημένο πρόσωπο έφυγε. Εγώ το θυμάμαι. Εσύ στοχάσου…

Προ ημερών (σε μια ομαδική επίσκεψι στο πλαίσιο του θερινού προγράμματος ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού– In_Country Programm, Darwin University) αυτή η συγκεκριμένη επιτύμβια στήλη (του 5ου αιώνα) στο ωραιότατο μουσείο του Δίου, μεταφερμένη από την Πύδνα, τράβηξε για πολλή ώρα την προσοχή μας.
ΘΕΜΑ:
Ο αποχαιρετισμός μιας μάνας από το παιδί της.

Η μητρική φιγούρα συγκλονίζει με την γοερή σιωπή και ήρεμη θλίψι της καθώς την στιγμή που αναχωρεί από τον κόσμο, αγκαλιάζει με ολόκληρη την σωματική της ύπαρξι το βλαστάρι της.
Το αγοράκι αφημένο ανέμελα στην μητρική αγκαλιά, με το ένα του χέρι προσπαθεί να αγγίξη τρυφερά το χέρι της (νεκρής) μάνας του, ενώ στο άλλο κρατάει ένα κομμάτι τροφής (ψωμάκι, πίττα ή γλύκισμα;). Το παιδί μάλλον θέλει και να ταΐση έναν κόκκορα που, αναπάντεχα, βρίσκεται σε πρώτο πλάνο στο κάτω αριστερό μέρος της σκηνής…
(Οι αρχαιολόγοι ίσως μιλήσουν για χαρακτηριστική περίπτωσι ρεαλισμού)

Εμείς, χρειαζόταν να το ομολογήσουμε από την αρχή; Οι σκηνές αυτές του αποχαιρετισμού των ανθρώπων με τους αγαπημένους τους νεκρούς σπιθοβολούν στο πνεύμα μας, αλλά πλημμυρίζουν την καρδιά μας μελαγχολία. {Και πώς να μην φέρουν υγρασία στα μάτια…}