ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ, ΜΙΑ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΗ, ΧΗΡΑ ΚΑΙ ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΑ ΑΓΙΑ, ΚΑΙ ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

Σήμερα, 25 Ιουλίου η Εκκλησία τιμά όχι μόνο την κοίμησι της Αγίας Άννης, αλλά και την μνήμη (μεταξύ άλλων αγίων) της Οσίας Ολυμπιάδος τής Διακόνου.
Μια γρήγορη ματιά στο συναξάριο της Αγίας μάς παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα ιστορική γυναικεία μορφή. Προτάσσω ότι είναι η πιο γνωστή Διακόνισσα της εκκλησιαστικής μας ιστορίας, λαμπρή εκπρόσωπος ενός άδικα εξαφανισμένου εκκλησιαστικού θεσμού που είναι καιρός -20 χρόνια πέρασαν πια κι από το Διορθόδοξο Θεολογικό Συνέδριο της Ρόδου με την θετική του εισήγησι- να αναβιώση.
Κόρη επιφανών γονέων , πλούσια, αρκετά μορφωμένη, νέα, ωραία και έξυπνη. Παντρεύτηκε περι το 385 τον έπαρχο της Κωνσταντινουπόλεως Νεβρίδιο. Όμως ο γάμος της δεν ευτύχησε, καθόσον ο άνδρας της πέθανε μετά από λίγο (κατά τον συναξαριστή μάλιστα «Eις καιρόν γαρ οπού ήτον ακόμη παρθένος, απέθανεν ο ταύτης νυμφίος, όθεν έμεινεν ενταυτώ και παρθένος και χήρα η αυτή» (Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005).
Η ίδια, όμως, την χηρεία της θεώρησε θεόσταλτο σημείο προς αφιέρωσι σε Αυτόν με έργα ασκήσεως και ευποιϊας. Στην συνέχεια γίνεται πιστή μαθήτρια και ακόλουθος του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, στον οποίο προσφέρει όλο τον πλούτο της , για να τον χρησιμοποιήσει για τις ανάγκες της Εκκλησίας. Χειροτονήθηκε διάκονος από τον άγιο Νεκτάριο, πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κι έκτισε δικό της μοναστήρι στο οποίο θεοφιλώς έζησε.
« Όθεν και προς αυτήν ο θείος Xρυσόστομος έστειλε τας πολλάς εκείνας και μελιρρύτους του επιστολάς. Eις το τέλος δε της ζωής της εκοσμήθη η Oσία αύτη και με τον στέφανον της ομολογίας. Yπέρ γαρ της αληθείας, άδικον έλαβεν εξορίαν, όπου και τελειωθείσα η τρισολβία απήλθε προς Kύριον.» (Εκοιμήθη εν Νικομήδεια, το 408 ή κατ’ άλλους το 410)
Περισσότερα για την Οσία Ολυμπιάδα βλ. http://www.aegeantimes.gr/pigizois/BIBLIA/diakonisses_kef_Ε.htm

(Ως οπαδός του αντιεξουσιαστή μεγάλου Αγίου, δέχεται και αυτή εξορία και αυτό το γεγονός της εν εξορία αποδημίας υπογραμμίζει το δίστιχο στον συναξαριστή:
«Oλυμπιάς πεσούσα πατρίδος φίλης,
Προς την άνω χαίρουσα βαίνει πατρίδα.»)

ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΕΠΟΣ ΠΑΡΑΙΝΕΤΙΚΟΝ ΠΡΟΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ
Όμως η Ολυμπιάς ήταν γνωστή και του ιδιαίτερα αγαπητού μου αγίου, του Γρηγορίου του Θεολόγου. Ήδη από την περίοδο 379-381 μ.Χ., όταν ο Γρηγόριος Αριανζηνός (:κατ’ εμέ – Ναζιανζηνός κατά τους Δυτικούς) βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη, είχαν συναντηθή.
Γνωρίζουμε επίσης ότι ο Γρηγόριος ήταν καλεσμένος στον γάμο της. Ταλαιπωρούμενος εκείνη την περίοδο από ασθένεια ο γέρων δεν ήταν δυνατόν να παρευρεθή και αντ’ αυτού της έστειλε ως γαμήλιο δώρο ένα ποίημά του.
Από αυτό το πολύστιχο (111 στίχοι σε δακτυλικό εξάμετρο!) μεστό παραινέσεων ποίημα (το αριθμούμενο ως 6ο από τα λεγόμενα «Ιστορικά έπη») προς την ονομαστή για τις αρετές της Ολυμπιάδα, μία έμμετρη σύνθεσι όπου συμπυκνώνεται η αντίληψι του πόντιου-Καππαδόκη Αγίου για την Γυναίκα και τις υποχρεώσεις της σε έναν χριστιανικό γάμο, επιτρέψτε μου να σταχυολογήσω (αποδίδοντας στην νεοελληνική) μερικούς στίχους.
Της απευθύνεται ως πνευματικός της πατέρας:
1-5 «Παιδί μου, τούτο, το ευγενές, εγώ, σου στέλνω δώρο
ο Γρηγόριος. Κι η συμβουλή η άριστη είναι η πατρική.
Ούτε το δεμένο με πετράδια χρυσάφι είναι στολίδι
για ευγενείς γυναίκες, Ολυμπιάδα, ούτε με θελκτικά ξεδιάντροπο
συνήθειο να χρωματίζεις την (όμορφη) βασιλική σου όψι…»
Δεν λείπουν οι στοχασμοί,
19 «Σε όλα παραμονεύει ο κόρος. Ο ακόρεστος πόθος (του έρωτα) είναι ο άριστος»
44 «Για τον πνιγμένο (στην στενοχώρια) άνδρα, η γυναίκα του απάνεμο λιμάνι»
81 «Γλώσσα απρόσεκτη βάζει συχνά σε κίνδυνο αθώους»
οι γενικές και πρακτικές συμβουλές,
9-10 «Νοιάσου για την σωφροσύνη και την θαυμαστή ομορφιά
Μέσα στα σκεπασμένα μάτια. Κι οι τρόποι σου τ’ ομορφότερο άνθος…»
12 «Να σέβεσαι πρώτα τον Θεό, μετά τον σύζυγό σου»
82 «Να σωπαίνης, καλύτερα, όταν σε βιάζει το πράγμα σε λόγια
παρά να μιλάς, όταν η περίστασι τον άκομψο λόγο αποκλείει»
ακόμα και εκείνες που αφορούν τις σαρκικές ορμές:
86 – 87 «Δέξου κι αυτό: μην έχης αδάμαστη την όρεξι της σάρκας
κι ούτε στο συζυγικό πάντα να δίνεσαι κρεβάτι. Πείθε τον άντρα σου
να τηρεί τις μέρες τις αγνότερες. Γιατί έτσι πρέπει…»
Για να κλείση το ποίημά του με μια ευχή για - τί άλλο; - ευτεκνία:
108 – 111 «Τώρα, λοιπόν, το ενθύμιο το έχεις. Κι αν θές ακόμα κάτι:
Να γίνης εύχομαι πολύκαρπο αμπέλι, για των παιδιών σου τα παιδιά.
Έτσι από περισσότερους, ο μέγας Θεός, θα γίνη να υμνείται.
Γι’ Αυτόνε και γεννιόμαστε, σ’ Αυτόνε κι από 'δώ αναχωρούμε».