Η βυζαντινή εικόνα της Παναγίας στην Santa Maria della Salute στην Βενετία. L'icona bizantina al’ altare maggiore della Santa Maria della Salute a Venezia.

Από την πρώτη στιγμή που διάβασα το πρωτοσέλιδο άρθρο του Κ. Μπλάθρα στην Χριστιανική της 19ης Μαρτίου, είχα την περιέργεια να κοιτάξω καλύτερα για την εικόνα την «Παναγίας της Υγείας», μπροστά από την οποία, όπως ανέφερε η λεζάντα, φωτογραφιζότανε ο «δήμαρχος της Βενετίας Λουίτζι Μπρουγκνάρο δεόμενος γονατιστός» . Για αυτόν τον λόγο φιλοξένησα κι εγώ στην αναδημοσίευσι του άρθρου στο Ιστολόγιο την ίδια ασπρόμαυρη φωτογραφία.
Η πρώτη μου εντύπωσι -υποψία πως αυτό που διέκρινα εκεί στο πλάνο ήταν μια βυζαντινή εικόνα της Παναγίας μας, μία από τις πολλές που υπεξαίρεσαν σε διάφορες ιστορικές συγκυρίες από Ι. Ναούς ή Μοναστήρια του Βυζαντινού ή Τουρκοκρατούμενου ελληνισμού οι Δυτικοί (ειδικά μετά την Άλωσι του1204, αποδείχθηκε σωστή.
Μόνο που δεν επρόκειτο ακριβώς για εκείνη την Madonna Constantinopolitana που είχα υπ’όψιν μου από την εποχή των μεταπτυχιακών μου σπουδών στο Βένετο και απο τις συχνότατες επισκέψεις μου στην Βενετία. Εκείνη ήταν σε άλλη καθολική εκκλησία της Serenissima.

Και πάλι όμως η μικρή έρευνα στο διαδίκτυο απέδωσε καρπούς και με γέμισε με απρόσμενη ηθική ικανοποίησι, προσφέροντάς μου μια συναισθηματική κατάστασι ανάμικτη απο νοσταλγία, ευλάβεια και συγκίνησι.

Σήμερα που οι χριστιανοί αδελφοί μας στην Ιταλία εν μέσω της πανδημίας με τα τόσα θύματα στην χώρα τους εορτάζουν τα Άγια Πάθη (La Passione) της Μ. Παρασκευής (Venerdi Santo), ας είναι αυτή η ανάρτησι μια μικρή χειρονομία συμπαράστασης και συμπροσευχής.
.............................................

Πρόκειται λοιπόν για μια βυζαντινή εικόνα σχετικά μεγάλου σχήματος που κοσμεί τοποθετημένη στο κέντρο του το Άγιο Βήμα ( Altare maggiore) της Βασιλικής της "Παναγίας της Υγείας". Η εκκλησία αυτή* είναι ταυτισμένη με την εν λόγω εικόνα, που εκτός από Παναγία «Γιάτρισσα» ονομάζεται και Παναγία Μεσοπαντίτισσα! Μια εικόνα που προέρχεται από την Κρήτη, από όπου την έφερε ο Φραντσίσκο Μοροζίνι κατά το τέλος του Βενετοτουρκικού πολέμου. Κάποιοι την θεωρούνε πολύ παλαιότερη και κωνσταντινουπολίτικης προέλευσης, αλλά το βέβαιο είναι πως «κοσμούσε τον ιερό Ναό του Αγίου Τίτου του Χάνδακα κι εκεί έμεινε ως τον Αύγουστο περίπου του 1669 που φυγαδεύτηκε μαζί με την κάρα και άλλα κειμήλια της πόλης από τους Ενετούς στην Βενετία για να σωθούν από τα χέρια των Τούρκων. Ο Francisco Morossini την φόρτωσε μαζί με χίλιους δυο « θησαυρούς» στα πέντε πλοία που ξεκίνησαν ένα πρωί από το λιμάνι του Χάνδακα για να καταφέρουν να φτάσουν μόνο τα τρία στον προορισμό τους έχοντας μέσα την πολύτιμη εικόνα της Παναγιάς , της αιώνιας Μάνας που κρατά αγκαλιά τον Γιό της.»

 .......................................

ΤΗ ΥΠΕΡΜΑΧΩ…

ΤΗι ΥΠΕΡΜΑΧΩι ΣΤΡΑΤΗΓΩι τὰ νικητήρια,

ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν, εὐχαριστήρια,

ἀναγράφω σοὶ ἡ Πόλις σου, Θεοτόκε,

ἀλλ' ὦς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον,

ἐκ παντοίων μὲ κινδύνων ἐλευθέρωσον.

Ἵνα κράζω σοί, Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε. 

...

L’INNO ACATHISTOS

ΜΕΤΑΦΡΑΣΙ (ΕΠΙΣΗΜΗ)

«A te, conduttrice di schiere che mi difendi, io, la tua città,

grazie a te riscattata da tremende sventure, o Madre-di-Dio,

dedico questi canti di vittoria in rendimento di grazie.

E tu che possiedi l’invincibile potenza,

liberami da ogni specie di pericolo,

affinché a te io acclami: Gioisci, Sposa senza nozze».

 

ΜΕΤΑΦΡΑΣΙ (Ανεπίσημη)

A te, la Stratega Propugnatrice, le ode vincitrici,

a te o Madre di Dio, redentrice di mali,

io, la tua Polis, ascrivo ringraziamenti!

E tu che hai la forza inespugnabile

rendi mi libero da ogni pericolo;

per poter esclamarti: Ave, o Sposa Vergine!

          

                                                                       Αλέξανδρος Σ.

* Για την ίδια την Βασιλική, τον ναό δηλ. της Santa Maria della Salute αξίζει να επανέλθουμε (συν Θεώ).