«Ακόμα κι ο Αττίλας σεβάστηκε τον Σταυρό»: Μια συνέντευξι του Λούτσιο Ντάλλα περι θρησκείας, πίστης και Σταυρού. "Anche Attila onorò la Croce"; intervista a Lucio Dalla, su religione, Fede e Croce

Σήμερα, αν δεν κάνουμε λάθος, κλείνουν 9 μήνες από την μέρα που σταμάτησε να κτυπάει η καρδιά του Λούτσιο Ντάλλα, ενός από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές και τραγουδοποιούς της Ιταλίας, γεμίζοντας θλίψι όχι μόνο τους φανατικούς θαυμαστές του, αλλά όλους τους αναρίθμητους ανα τον κόσμο φίλους της ποιοτικής ελαφράς και ποπ-ρόκ  μουσικής. Στην κηδεία του που έγινε στην Μπολόνια, αγαπημένη του γενέθλια πόλι, (κι ανήμερα των 69ων γενεθλίων του!), το πλήθος ξεπέρασε τις 50.000. Τον συνόδεψαν νοερά αρκετά εκατομμύρια…

Είναι, λοιπόν, ευκαιρία να δημοσιεύσουμε μια κάπως παλιά συνέντευξί του, το κυρίως κομμάτι της, όπου ο  ιταλός δημοσιογράφος Stefano Mannucci τον ρωτάει τί γνώμη έχει για το θέμα της (αρχικής) καταδίκης της χώρας του στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα θρησκευτικά σύμβολα και γενικά πώς αυτός, ως πολιτικοποιημένος καλλιτέχνης (Σ.Σ.: γνωστός αριστερός και προοδευτικός) τοποθετείται στα περι της θρησκείας ζητήματα και σε συσχετισμό με ένα τελευταίο του δίσκο.

 ...............................................................

Stefano Mannucci:  -- Λούτσιο Ντάλλα, ποια είναι η γνώμη σας για την (καταδικαστική) απόφασι του Στρασβούργου;

«Είναι μια μεγάλη μαλακία!»

-- Δεν είσαστε ο μόνος που εκφράζεται με τέτοιους όρους. Το ίδιο κάνει και ο Μπόσι, ας πούμε. (Σ.Σ. Προβοκατόρικο σχόλιο του δημοσιογράφου, αφού ο εν λόγω Umberto Bossi δεν είναι άλλος από τον δεξιόφρονα πολιτικό ηγέτη της αυτονομιστικής Λέγκας του Βορρά)

«Θέλησαν να χτυπήσουν ένα σύμβολο (ΣΣ Ο Ντάλλα εννοεί το σύμβολο του σταυρού, τον Εσταυρωμένο που οι Ιταλοί έχουν αναρτημένο στις σχολικές αίθουσες και σε χώρους άλλων κρατικών υπηρεσιών, όπως τα δικαστήρια), το οποίο πηγαίνει πέρα από την καθαρά θρησκευτική σημασία. Είναι ένα σύμβολο στυλοβάτης του συλλογικού μας φαντασιακού/ασυνειδήτου.(ΣΣ Ο Ντάλλα  αναφέρεται στον διεθνή όρο social imaginary, όρο στον οποίο έχει μεγάλη συμβολή και ο Κορνήλιος Καστοριάδης συγγράφοντας την «Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας», μία μελέτη  πρωτοποριακή, στην οποία ο μεγάλος στοχαστής απέδειξε, μεταξύ άλλων, ότι το Μαρξιστικό σύστημα αποτελεί μέρος της καπιταλιστικής κουλτούρας).

Το αποδεικνύει η ιστορία του Αττίλα»

-- Του …Αττίλα;

«Οι Ούννοι ήσαν λαός νομαδικός, δεν είχαν εκκλησίες. Τις λίγες φορές που κατέβαιναν από το άλογο το έκαναν για να προσευχηθούν. Καρφώνανε στο έδαφος το σπαθί και γονάτιζαν.  Εκείνο το όπλο είχε την μορφή και την δύναμι του σταυρού. Όταν αυτός το είδε μπροστά του, αρνήθηκε να λεηλατήση την Ρώμη».

-- Σταμάτησε στον όχθη του ποταμού Πάδου.

«Ήταν στα μέρη της Μάντοβας. Δεν αποφάσισε να διασχίση το ποτάμι. Βρέθηκε να τον αντιμετωπίση εκείνος ο ευλογημένος τρελός, ο πάπας Λέων ο 10ος , ο οποίος κράδαινε τον Εσταυρωμένο μπροστά σε ένα στρατό εκατό χιλιάδων ιππέων. Έκαναν λόγο για θαύμα. Όπως και να ‘ναι ο αγριότατος εισβολέας διέταξε μεταβολή στα στρατεύματά του. Είχε επίγνωσι ότι δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίση εκείνη την πρόκλησι».

-- Άλλοι αντιθέτως δοκιμάζουν (να τα καταφέρουν) με την μέθοδο των «κωδικέλλων» (ΣΣ. Με την βοήθεια των δικαστηρίων, στρεψόδικα)

«Μα, τί θα κερδίσουνε αν βγάλουμε τους σταυρούς από τα σχολεία; Θα ήθελαν εν ονόματι της "εγγυητικότητας" (ΣΣ: των πολιτικών δικαιωμάτων) να μας κρεμάσουν και τα βουδιστικά σύμβολα ή την ημισέληνο; Ας εξηγήσουν ότι εκείνες είναι πίστεις πάρα πολύ σεβαστές και ας αφήσουν τον Χριστό εκεί που είναι. Ξέρετε τι έλεγε ο Νίτσε;»

-- Τί;

«"Δεν ξέρω ποιος Θεός, αλλά υπάρχει μέσα σε κάθε άνθρωπο". Και ήταν ένας φιλόσοφος που πέρασε μια ζωή αρνούμενος την ύπαρξι ενός Παντοδύναμου Θεού»

-- Κυκλοφορείτε σήμερα ένα νέο σιντάκι, «Γωνιές στον ουρανό», στο ίδιο ύψος με τα άλλα σας αριστουργηματικά έργα. Μέσα σ’ αυτό διασθάνεται κανείς την παρουσία του υπερβατικού. Σε ένα τραγούδι αναρωτιέστε: "Θά ‘θελα νά ξερα ποιος τον κόσμο κινεί και πού είναι"» 

«Σε εκείνο τον στίχο μπαίνω στη θέσι του ανθρώπου που δεν έχει βρή ακόμα τον Θεό. Τον δικό μου τον νιώθω. Όχι αναγκαστικά πηγαίνοντας στην Θ. Λειτουργία: εκεί καμμιά φορά βαριέμαι. Ο Θεός μού μιλάει όταν βγαίνω στην ταράτσα μου, για ώρες. Τον αισθάνομαι στα σφυρίγματα του τραίνου, στον άνεμο που κουνάει τα δέντρα του λόφου, στο χιόνι που πέφτει. Εγώ είμαι ένας χριστιανός όχι παραδοσιακός, κατά γράμμα, αλλά απολύτως δημιουργικός. Η παρουσία Του μου φτάνει πραγματική, όχι μυστικιστική. Εκδηλώνεται φανερά στην ψυχή μου. Αλλιώς θα ήμουνα όπως ένας από τους γλυκύτατους σκύλους που έχουμε στο σπίτι»

 

 […]

-- Σε τί να πιστεύουμε;

«Στους ανθρώπους, στον κόσμο που δεν δίνει πια πληρεξούσια εν λευκώ στους πολιτικούς. Σε αυτή την συνεχώς μεταλλασσόμενη κοινωνία οι υποτιθέμενοι ηγέτες θα είναι οι πρώτοι που θα σαρωθούν από τους κραδασμούς μιας υποκουλτούρας που δεν γνωρίζει πλέον ηθική. Τα σκάνδαλα διαδέχονται το ένα το άλλο σε καθημερινή βάσι: χωρίς ισχυρές κοινωνικές αξίες, η κοινωνία μας θα είναι ρότα ενός πλοίου σε θύελλα. Κι αν στην συνέχεια μας αφαιρέσουν και τα πιο απροσμάχητα σύμβολά μας, κινδυνεύουμε με ναυάγιο» 

[Σ.Σ. Η μετάφρασι είναι δική μου και όποιος επιθυμεί, μπορεί να αντιπαραβάλη για σύγκρισι και επεξηγηματικά το πρωτότυπο]:

Lucio Dalla, cosa gliene pare della sentenza di Strasburgo?

 «È una grande stronzata».

 Non è l'unico a usare questi termini. Anche Bossi, per dire.

«Hanno voluto colpire un simbolo che va oltre il significato puramente religioso. È una colonna portante del nostro immaginario collettivo. Lo dimostra la storia di Attila».

Attila.

«Gli unni erano popolazioni nomadi, non avevano chiese. Le poche volte che scendevano da cavallo lo facevano per pregare. Piantavano a terra la spada e si inginocchiavano. Quell'arma aveva la forma e la forza della croce. Quando se la vide davanti, rinunciò a saccheggiare Roma».

Si fermò sulla riva del Po.

«Era dalle parti di Mantova. Non se la sentì di guadare il fiume. A fronteggiarlo, si trovò quel benedetto pazzo di Leone X che brandiva il crocifisso, alla testa di centomila cavalieri. Si parlò di miracolo. Come sia, il ferocissimo invasore ordinò il dietrofront alle sue truppe. Era consapevole di non poter affrontare quella sfida».

Altri invece ci provano, a suon di codicilli.

«Ma che ci guadagnano a togliere le croci dalle scuole? Vorrebbero, in nome del garantismo, appenderci anche i simboli buddisti e la mezzaluna? Spieghino che quelle sono fedi rispettabilissime e lascino Cristo dov'è. Sa cosa diceva Nietzsche?»

Cosa?

«"Non so quale Dio, ma c'è in ogni uomo". Ed era un filosofo che aveva trascorso la vita a negare l'esistenza di un Padreterno».

Lei pubblica oggi un nuovo cd, "Angoli nel cielo", all'altezza dei suoi capolavori. Vi si avverte molto la presenza del trascendente. In una canzone chiede: "vorrei sapere chi è che muove il mondo e dov'è".

«In quel verso mi metto nei panni di chi Dio non l'ha ancora trovato. Il mio lo sento. Non necessariamente andando a Messa: lì a volte mi annoio. Dio mi parla quando mi affaccio nella mia terrazza per ore. Lo sento nei fischi del treno, nel vento che muove gli alberi della collina, nella neve che viene giù. Io sono un cristiano non radicale, ma assolutamente creativo. La Sua presenza mi arriva reale, non mistica. Si manifesta scopertamente nella mia anima. Altrimenti sarei come uno di quei dolcissimi cani che teniamo in casa».

 (…)

In cosa confidare?

«Nella gente, che non dà più deleghe in bianco ai politici. In questa società in costante mutazione i presunti leader saranno i primi a venire spazzati via dagli scossoni di una sottocultura che non conosce più etica. Gli scandali si susseguono a ritmo quotidiano: senza valori sociali forti, la nostra sarà una navigazione nella burrasca. Se poi ci tolgono anche i simboli più inattaccabili, rischieremo il naufragio».

Stefano Mannucci (2010)