Για την εκδημία του μεγίστου Χρήστου Γιανναρά. Αυθαίρετος χαρακτηρισμός και ενδεικτική εργογραφία. Morto ieri il Grande Maestro della Romiossini Cristos Yiannaras (1935 – 2024). R.I.P. the greatest modern Greek philosopher Christos Giannaras.

 

Χθές Σάββατο αργά το βράδυ σκεφτόμουνα να συμμαζέψω κάποιες σκόρπιες σκέψεις για να μην πάει χαμένη η ευκαιρία να γράψω κάτι μετά την θερινή ραστώνη για τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό…

Σήμερα το πρωί η καθυστερημένη είδησι του θανάτου του Χρήστου Γιανναρά μου άλλαξε τα σχέδια…

Ο πρώτης γραμμής νεοέλληνας διανοούμενος του 20ου αιώνα, (για εμάς τους ορθοδόξους ελληνόψυχους και όχι ελληνώνυμους), ο Γκρανμαίτρ του Γένους μας Χρήστος Γιανναράς, χθές το Σάββατο 24 Αυγούστου άφησε τον κόσμο μας αναχωρήσας για τις αιώνιες μονές. {Δέν αποκλείω να ζήτησε να κάνει και μια στάσι στις νήσους των Μακάρων...}

 Ο Γιανναράς δεν θα μπορούσε να μην έχει την τιμητική τουθέσι στο Ιστολόγιο. …

 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ

Σε σχετικά παλιά μου ανάρτησι στον Νέο Παλαμήδη, έγραφα (ήδη αποτυπωμένο και σε  ιταλικό τίτλο ) ίσως όχι χωρίς μια δόσι υπερβολής τον δικό μου χαρακτηρισμό προς τον εκλιπόντα Δάσκαλο της γενιάς μας: “Μέγας Μάγιστρος”. Και μάλιστα έδινα και σχετική διευκρίνισι: 

 

« Μ.Μ. :  Ο καθηγητής Πανεπιστημίου, στοχαστής και συγγραφέας Χρ. Γιανναράς είναι για  τον υπογράφοντα διαχειριστή: Μέγας Μάγιστρος κατά κυριολεξίαν. Όχι όπως νοείται ο όρος στον ... Τεκτονισμό, αλλά ευρύτερα. Δηλαδή ένας Μεγάλος Δάσκαλος. Πώς λέμε στο σκάκι «Γκρανμέτρ», GM, Gran Maestro, Großmeister , Grand Master;  Άλλος Δάσκαλος του Γένους!

Ο Γιανναράς ήταν από δεκαετίες στην συνείδησί μας (έστω σε κάποιους από εμάς) Μέγας Δάσκαλος του νεώτερου Ελληνισμού.

Από πέρυσι λοιπόν, ναι, είναι και επισήμως τιτλούχος!!»

 

  Και παρέπεμπα καταλλήλως (...)

Σ.Σ. Ο χαρακτηρισμός Μέγας Μάγιστρος – Γκρανμέτρ , έχει δοθή ΙΣΟΤΙΜΑ απο τον υπογράφοντα και σε έναν άλλο μέγιστο της γεννιάς μας, τον αείμνηστο Σαράντο Καργάκο. Η απώλεια αμφοτέρων πλήγωσε τον νεώτερο Ελληνισμό (όπως συνέβη και προηγουμένως με άλλες μεγάλες μορφές της Τέχνης και του Πολιτισμού της εποχής μας …), αλλά όπως σημειολογικά δείχνει και το ποσοστό αναρτήσεων των δύο Μεγάλων Δασκάλων μας σ’ αυτά τα 13 χρόνια λειτουργίας του Νέου Παλαμήδη, η πλάστιγγα δείχνει να γέρνει προς τον Φιλόσοφο. Ίσως και γιατί ο διαχειριστής τον γνώρισε (πρόλαβε να τον δεί και να τον ακούσει) και λίγο απο πιο κοντά (Αθήνα και Χαλκίδα) σφίγγοντάς του το χέρι με ευγνωμοσύνη και σεβασμό...

...

 ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

Για τώρα μόνο κάτι φαινομενικά ψυχρό: την βασική εργογραφία του εκλιπόντος Δασκάλου (για κάποιους άτυπου πνευματικού ηγέτη της λεγόμενης νεοορθοδοξίας, οι περισσότεροι απο εμάς τον αναγνωρίζαμε ως μπροστάρη μαχητή της Ρωμιοσύνης), ενός νεοέλληνα διανοούμενου γνώστη καί της Θύραθεν φιλοσοφίας και παιδείας, αλλά και της Πατερικής θεολογίας, ο οποίος πολέμησε σθεναρά κατά της νεοελληνικής παρακμής.

Ισχυρός αναμεταδότης – φάρος του πνευματικού πολιτισμού του Ελληνισμού στην διαχρονία του-- ο Καθηγητής, όρθωσε το ανάστημά του ανάχωμα καί στην άνευ όρων παράδοσί μας ως νεοελληνικής κοινωνίας στην Δύσι καί σαν άλλος Ακρίτας στα φαινόμενα πολιτικής και εκκλησιαστικής νόθευσης.

Πάντα συνειδητοποιημένος στον ρόλο του, συχνά οραματιστής στάθηκε ανάμεσά μας με  κάτι που μού ρχεται να το πώ ηρωικό (ένα περίεργο κράμα απο το αρχαίο ελληνικό ιδεώδες και το ορθόδοξο μοναχικό ήθος) κατά του προϊόντος αφελληνισμού και του επερχόμενου τέλους μας ως Έθνους (: ο όρος κυρίως με την πολιτισμική του σημασία).

Αυτά! Διότι δεν θα ξεμπλέξουμε μαζί του με ένα εθιμοτυπικό “Αιωνία η μνήμη”. Τό ίδιο το (εκδεδομένο και μή) συγγραφικό έργο του Καθηγητή απο μόνο του αποτελεί ισχυρό αντίδοτο στη ποικιλώνυμη λήθη. 

 ...

ΒΙΒΛΙΑ

• Χάιντεγκερ και Αρεοπαγίτης (1967

• Η Ελευθερία του ήθους (1970, 1979)

• Το Οντολογικόν περιεχόμενον της θεολογικής εννοίας του προσώπου (1970)

• Η Μεταφυσική του σώματος (1971)

• Η μεταφυσική του σώματος-Σπουδή στον Ιωάννη της Κλίμακος, Δωδώνη, (1971)

• Ορθοδοξία και Δύση - Η Θεολογία στην Ελλάδα σήμερα (1972)

• Η απολογητική, Γρηγόρη, (2η) 1975

• Το πρόσωπο και ο έρωτας (1976)

• Αλήθεια και ενότητα της Εκκλησίας (1977)

• Σχεδίασμα Εισαγωγής στη Φιλοσοφία (τομ. Α΄ και Β΄ 1980-1981)

• Ορθός Λόγος και κοινωνική πρακτική (1984)

• Ερωτικών Αμφιλογία η περί λιβελλοπράγμονος μοναχού, Δόμος, 1989

• Το άθλημα του κατ' αλήθειαν βίου: η Θεομήτωρ ως όραμα και ως πράξη, Άθως, 1992

• Προτάσεις Κριτικής Οντολογίας, Δόμος, (3η) 1995

• Το πραγματικό και το φαντασιώδες στην Πολιτική Οικονομία, Δόμος, (2η) 1996

• Τα καθ’ εαυτόν, Ίκαρος, (3η) 1996

• Πείνα και δίψα, Γρηγόρη, (5η) 1997

• Αλήθεια και ενότητα της Εκκλησίας, Γρηγόρη, (2η) 1997

• Η κόκκινη πλατεία και ο θείος Αρθούρος, Δόμος, (5η) 1998

• Χάιντεγγερ και Αρεοπαγίτης, Δόμος, (4η) 1998

• Αόριστη Ελλάδα – Κοντσέρτο για δύο αποδημίες, Δόμος, (2η) 1999

• Το ρητό και τὸ άρρητο – Τα γλωσσικά όρια ρεαλισμού της μεταφυσικής, Ίκαρος, 1999

• Ορθός λόγος και κοινωνική πρακτική, Δόμος, (3η) 1999

• Καταφύγιο ιδεών-Μαρτυρία, Ίκαρος, (6η) 2001

• Το πρόσωπο και ο Έρως, Δόμος, (6η) 2001.

• Σχεδίασμα Εισαγωγής στη Φιλοσοφία, Δόμος, (5η) 2002

• Η απανθρωπιά του δικαιώματος, Δόμος, (3η) 2000

• Η ελευθερία του ήθους, Ίκαρος, (3η) 2002

• Αλφαβητάρι της πίστης, Δόμος, (13η) 2002

• Πολιτιστική Διπλωματία – Προθεωρία ελληνικού σχεδιασμού, Ίκαρος, (2η) 2003

• Σχόλιο στο Άσμα Ασμάτων, Δόμος, (6η) 2003

• Προφορική Αμεσότητα, IANOS 2003

• Οντολογία της σχέσης, Ίκαρος, 2004

• Μετανεωτερική Μεταφυσική, Δόμος, (2η) 2004

• Ορθοδοξία και Δύση στη Νεώτερη Ελλάδα, Δόμος, (5η) 2005.

• Ενάντια στη θρησκεία, Ίκαρος, 2006

• Το αίνιγμα του κακού, Ίκαρος, 2008

• `Εξι φιλοσοφικές ζωγραφιές, Ίκαρος, 2011

• Πείνα και Δίψα, IANOS, 2015

• Αόριστη Ελλάδα – Κοντσέρτο για δύο αποδημίες, IANOS, 2016

• Ολοκληρωτισμός αμφιπρόσωπος – Ι. Η Κόκκινη Πλατεία και ο θείος Αρθούρος, ΙΙ. Παθήματα χωρίς μαθήματα, IANOS, 2018

• Αντιπαλεύοντας το πολιτικό τίποτα, IANOS, 2019

• Πώς να ανατραπεί με κοινοβουλευτισμό η αναιδέστερη από τις ολιγαρχίες;, IANOS, 2020

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΕΣ

• Το προνόμιο της απελπισίας, Γρηγόρη, (2η) 1983

• Κεφάλαια Πολιτικής Θεολογίας, Γρηγόρη, (3η) 1983

• Finis Graeciae: θρηνητική εικασία, Δόμος, 1987

• Η Νεοελληνική Ταυτότητα, Γρηγόρη, (4η) 2001

• Κριτικές παρεμβάσεις, Δόμος, (4η) 1993

• Το κενό στην τρέχουσα πολιτική, Καστανιώτη, (2η) 1992

• Ελλαδικά προτελεύτια, Καστανιώτη, 1992

• Χώρα υποχείρια παιγνίου, Καστανιώτη, 1994

• Απερισκέπτως αυτόχειρες, Καστανιώτη, 1994

• Κύκλος φαύλος στροβιλώδης, Καστανιώτη, 1994

• Ελληνότροπος πολιτική, Ίκαρος, 1996

• Αντιστάσεις στην αλλοτρίωση, Ίκαρος, 1997

• Ιχνηλασία νοήματος, Λιβάνη, 1998

• Η παρακμή ως πρόκληση, Λιβάνη, 1999

• Εορτολογικά παλινωδούμενα, Ακρίτας, 1999

• Ελληνικὴ ετοιμότητα για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, Λιβάνη, 2000

• Η Αριστερά ως Δεξιά – Η Δεξιά ως παντομίμα, Πατάκη, (2η) 2001

• Εις μικρόν γενναίοι – Οδηγίες χρήσεως, Πατάκη, 2003

• Κομματοκρατία, Πατάκη, (3η) 2004

• Η λογική αρχίζει μὲ τον έρωτα, Ικαρος, 2004

• Κοινωνιοκεντρικὴ Πολιτική: Κριτήρια, Εστία, 2005

• Πολιτισμός, Το κεντρικό πρόβλημα της πολιτικής, Κάκτος, (2η) 2005

• Αφελληνισμού παρεπόμενα, Κάκτος, (2η) 2005

• Η κρίση της προφητείας, Δόμος, (3η) 2006

• Μαχόμενη ανελπιστία, Βιβλιοπωλείον της Εστίας 2007

• Έπαινος ψήφου τιμωρητικής, IANOS 2007

• Η κατάρρευση του πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα σήμερα, IANOS 2008

• Το πολιτικό ζητούμενο στην Ελλάδα σήμερα, IANOS, 2009

• Κατά κεφαλήν Καλλιέργεια, IANOS, 2010

• Η πολιτική γονιμότητα της οργής, IANOS 2011

• Η καταστροφή ως ευκαιρία, IANOS 2012

• Το πρόβλημά μας είναι πολιτικό όχι οικονομικό, IANOS, 2013

• Η Ελληνικότητα ως ποιότητα και ως ντροπή, IANOS, 2014

• Finis Graeciae, IANOS 2014

• Τόπος του ανοίκειου τρόπου, IANOS, 2015

• Την αλήθεια κατάματα, IANOS, 2016

• Να επαναστατήσει η αξιοπρέπεια, IANOS, 2017

• Ελληνοκεντρικός εκσυγχρονισμός, IANOS, 2018

Και οι τίτλοι ...κεκράξονται!

Έγραφα σε οπισθόφυλλο βιβλίου του, ήδη το 1980 :

"Αρρήτοις αισθήμασι / μα και μετ' αρραγούς / ελπιζομένων υποστάσεως..."

Αληθώς!

Αλέξανδρος Σοϊλεμέζης