Τετάρτη 6 Δεκεμβρίου 2017

Επιλέγοντας 24 γνώμες του Μενάνδρου απο το Α έως το Ω (Ο Σελλενίδης στον Προβελλέγιο ως ...Αλφαβητάρι Φιλίας !). Raccogliendo 24 aforismi dalle “Gnomai” di Menandro; a forma di acrostico alfabetico in onore di D. Proveleggios (tradotte in neogreco da Alex. Sellenidis)

Του Αγίου Νικολάου σήμερα και ίσως αυτό να αποτελεί ικανό συνειρμό πίσω απο την σημερινή ανάρτησι. Ο υποφαινόμενος επέλεξε 24 γνωμικά απο το γνωστό κείμενο “Γνώμαι Μονόστιχοι” του Μενάνδρου και συνοδεύοντας το αρχαίο κείμενο με έμμετρη νεοελληνική “μετάφρασι” τα αφιερώνει στον Δημήτρη Προβελέγγιο.
Ο Δημήτρης, εκ του πάλαι ποτέ ενεργού κύκλου του Νεανικού Κέντρου του Αγίου Νικολάου Οδού Αχαρνών στην Αθήνα, είναι ένας από τους τρείς αρχικούς διαχειριστές του ιστολογίου, και αυτό είναι γνωστό, αλλά όσο κι αν παραμένει λόγω υιϊκού καθήκοντος κάπως ανενεργός, και κάπως στο ημίφως, έχει ο ίδιος εκ των πραγμάτων αποδειχθή ως ο φανατικότερος θαυμαστής (μπορεί και … ο μοναδικός) του Σελλενίδη! Κατόπιν τούτου γίνεται απολύτως κατανοητή η σημερινή αφιέρωσι του υπογράφοντος την "έμμετρη απόδοσι στην νεοελληνική" στιχοπλόκου προς το πρόσωπό του!
Όσο για τα Αλφαβητάρια, εκτός των άλλων, είναι και παλιά ποιητική και συνήθως λαϊκή συνήθεια με στιχουργήματα παιχνιωδώς δομημένα πάνω σε αλφαβητική ακροστιχίδα.
Είπαμε: το πρωτότυπο κείμενο (και η σύλληψι) είναι του Μενάνδρου (για το φιλολογικό ζήτημα της γνησιότητας ίσως γράψουμε άλλη φορά), η έμμετρη απόδοσι του Αλ. Σελλενίδη.
ΕΝΑ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΑΝΘΟΛΟΓΗΜΕΝΟ 
ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΝΩΜΕΣ ΤΟΥ ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ

Αγάπης δε ουδέν μείζον ούτε ίσον εστί.
Της Αγάπης πιο μεγάλο, ούτε ίσιο θα βρεθή!

Βροτοῖς ἅπασιν ἡ συνείδησις θεός.
Θεός είν΄ η συνείδησι σε όλους τους ανθρώπους.
Γέρων γενόμενος μὴ γάμει νεωτέραν.
Σαν φτάσεις στα γεράματα μή νυμφευθής πιο νέα.
Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ μαθόντες γράμματα.
Όσοι μαθαίνουν γράμματα, διπλά μπορούν να βλέπουν.
πιλανθάνονται πάντες οἱ παθόντες εὖ.
Και πιο ξεχνάνε εύκολα, όσοι ευεργετιούνται.
Ζῆθι προσεχόντως ὡς μακρὰν ἐγγὺς βλέπων.
Να ζής εσύ προσέχοντας τα μακρυνά κοντά σου.

θους δὲ βάσανός ἐστιν ἀνθρώποις χρόνος.
Ο χρόνος για το ήθος μας είναι λυδία λίθος.

Θεὸς πέφυκεν, ὅστις οὐδὲν δρᾷ κακόν.
Ο Θεός υπάρχει πάντα και ποτέ κακό δεν κάνει.

κανῶς βιώσεις γηροβοσκῶν τοὺς γονεῖς.
Άξια και καλά θα ζήσης, αν γονείς γηροκομάς.
Κρίνει φίλους ὁ καιρός, ὡς χρυσὸν τὸ πῦρ.
Τον φίλο δείχνει ο καιρός, σαν τον χρυσό η φλόγα.

Λύπης ἰατρός ἐστιν ἀνθρώποις λόγος.
Τα λόγια της παρηγοριάς είναι γιατρός της λύπης.

Μή μοι γένοιθ᾽ ἃ βούλομ᾽, ἀλλ᾽ ἃ συμφέρει.
Ό,τι ποθώ ας μή μου ‘ρθή,  μονάχα το καλό μου!
Νόμιζε πάντα κοινὰ τῶν φίλων βάρη.
Να θεωρείς μισά μισά τα βάρητα των φίλων.

Ξένος ὢν ἀκολούθει τοῖς ἐπιχωρίοις νόμοις.
Σαν πού ‘σαι ξένος, να ακλουθάς τα έθιμα των ντόπιων.

 σοφὸς ἐν αὑτῷ περιφέρει τὴν οὐσίαν.
Ο σοφός μαζί του πάντα έχει την αβασταγή του.
Πολλοὶ μαθηταὶ κρείττονες διδασκάλων.
Πολλοί υπάρχουν μαθητές πιο πάν' απο δασκάλους.

ῆμα παρὰ καιρὸν ῥηθὲν ἀνατρέπει βίον.
Λόγος παράκαιρος, ζωή ολάκαιρη τουμπάρει

Σέβου τὸ θεῖον, μὴ ἐξετάζων πῶς ἔχει.
Τα θεία να τα σέβεσαι, γιατί και πώς μην ψάχνεις.
Τὸ ψεῦδος ὠχύρωκεν τὴν πονηρίαν.
Το ψέμα είναι οχυρό τρανό της πανουργίας..

πὲρ εὐσεβείας καὶ λάλει καὶ μάνθανε.
Για το σέβας του Θεού, να μιλάς και να μαθαίνεις.
Φῶς ἐστι τῷ νῷ πρὸς θεὸν βλέπειν ἀεί.
Το να θωρείς προς τον Θεό, είναι ένα φώς στον νού σου.
Χρηστὸς πονηροῖς οὐ τιτρώσκεται λόγοις.
Δεν τον τρυπάνε τον καλό τα πονηρά τα λόγια.
Ψυχῆς ἐπιμέλου τῆς σεαυτοῦ καθὰ δύνῃ.
Επιμελώς, όσο μπορείς, φρόντιζε την ψυχή σου.
ς μέγα τὸ μικρόν ἐστιν ἐν καιρῷ δοθέν.
Τ’ ολίγον μέγα φαίνεται, σαν τό ‘χεις στον καιρό του!

Έμμετρη απόδοσι στην νεοελληνική: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΕΛΛΕΝΙΔΗΣ

2 σχόλια:

Κωνσταντίνος Πάνου είπε...

Μπράβο Αλέξανδρε! Εντυπωσιακά ταλαντούχος!!!

ΝΕΟΣ ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ < ΑΒΑΞ ΚΑΙ ΠΕΣΣΟΙ είπε...

Αγαπητέ μου Κώστα, παλιέ συμμαθητά στο ένδοξο Η΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΡΕΝΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, σ' ευχαριστώ για την επίσκεψι στο Ιστολόγιο και κυρίως για το επιδοκιμαστικό σου σχόλιο! Το μετρώ ιδαιτέρως, γνωρίζοντας καί το μορφωτικό σου επίπεδο καί τον αξιακό σου κόσμο!
Νά 'σαι καλά!