Ο ΚΑΡΛΟ ΝΤΕ ΓΚΡΑΝΤΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ: Ένας Έλληνας με ιταλικό όνομα για έναν μεγάλο "Έλληνα" από την Καλαβρία! Carlo De Grandi sul GRECO!

Προβληματισμένοι με τους ρυθμούς έκδοσης των τελευταίων τευχών του Περιοδικού μας και μή θέλοντας να καθυστερήσουμε άλλο τους καρπούς της αναγγελθείσας ήδη συνεργασίας μας με τον εξαίρετο συγγραφέα και προβληματιστή κ. Carlo De Grandi, αποφασίσαμε να δημοσιεύσουμε από τις σελίδες του Ιστολογίου το παρόν κείμενό του.
Το πρώτο αυτό δείγμα της εμπιστοσύνης του φίλου και συνεργάτη πια Κάρλο Ντε Γκράντι, έχει μεγάλον για μας- συμβολισμό, αφού πρόκειται για ένα εγκυκλοπαιδικό άρθρο μεγάλου ενδιαφέροντος, που αφορά σε ένα τεράστιο όνομα του Σκακιού, τον Ιταλό σκακιστή Greco, ο οποίος ως γνωστόν γεννήθηκε στην ελληνόψυχη Καλαβρία, και με το έργο και την δράσι του αναδείχθηκε σε θρυλική μορφή της παγκόσμιας σκακιστικής ιστορίας.
Απευθύνουμε χαιρετισμό, λοιπόν σ’ αυτόν εδώ τον εγκαινιασμό της συνεργασίας μας, στον νέο μας φίλο, και ευχαριστώντας τον ξανά, δημοσίως, για την εμπιστοσύνη του, τον καλωσορίζουμε στην παρέα μας.


Gioacchino Greco di Calabria , «Il Greco ή Il Calabrese»
(1600-1630/1634;)
(ΜΕΡΟΣ Α΄)

O Gioacchino Greco di Calabria, γνωστός ως Greco, γεννήθηκε στο Celico, επαρχία της Cosenza, στην Καλαβρία, (Νότιο Ιταλία, η λεγόμενη Μεγάλη Ελλάδα στην αρχαιότητα.), τέλη του 1590 με αρχές του 1600, την εποχή της Βασιλείας της Νάπολης, από επιφανείς γονείς, όπως αποκαλύπτεται από ένα παλιό χειρόγραφο, κατά άλλη εκδοχή από φτωχούς γονείς.
Η μόρφωσή του ήταν ελλιπής, κατά άλλη εκδοχή όπως συνηθιζόταν από τις επιφανείς οικογένειες σπούδασε έγκλειστος στο κολέγιο των Ιησουϊτών στην πόλη Cosenza.
Σκάκι έμαθε διαβάζοντας το βιβλίο που είχε γράψει τo 1561 ο Ισπανός σκακιστής του 16ου αι. Ruy Lopez de Segura «1530-1580», (ευνοούμενος του μανιώδη σκακιστή βασιλέως της Ισπανίας Φιλίππου Β΄ «1556-1598»), με τίτλο "Il Giuoco degli Scacchi" - "Tο παιγνίδι του Σκακιού" - στο οποίο αναφέρεται στο άνοιγμα που φέρει το όνομά του "Άνοιγμα Ruy Lopez ή Ισπανική Άμυνα" και το βιβλίο που είχε γράψει το 1604 ο Dr. Alessandro Salvio di Napoli (1570-1640) με τίτλο "Trattato dell’ Invenzione et Arte Liberale del Giuoco di Scacchi" - "Πραγματεία της Εφεύρεσης και της Φιλελεύθερης Τέχνης του Παιγνιδιού του Σκακιού".
Τα πρώτα χρόνια (1619-1620) της σταδιοδρομίας του στο σκάκι τα έζησε στη Αιώνια Πόλη, τη Ρώμη προστατευόμενος από ψηλά ιστάμενους κληρικούς, όπως ο Καρδινάλιος Savelli, ο σεβασμιότατος Corsino della casa Minutoli Tegrini και ο σεβασμιότατος Francesco ΙΙΙ Buoncompagni[*], και κάποιου Καρδινάλιου του Οίκου Orsini[*]
Στους προστατευόμενούς του αφιερώνει μερικά αντίτυπα χειρόγραφα[*], με παρτίδες που άρχισε να συλλέγει πιθανότατα το 1619, μιας πραγματείας σκακιού που περιέχει 150 παρτίδες σχολιασμένες από τον ίδιο, από τα οποία έχουν σωθεί μερικά αντίγραφα τα οποία βρίσκονται στη βιβλιοθήκη Corsiniana της Ρώμης με τίτλο: «Trattato del nobilissimo gioco dι scacchi» - Πραγματεία του ευγενούς παιγνιδιού του Σκακιού – του έτους 1620, στ’ οποίο περιλαμβάνονται 77 παρτίδες, σχολιασμένες από τον ίδιο, που έπαιξε με ανώνυμους.
Το 1621 πηγαίνει στη Γαλλία στη πόλη Νάνση (Λωραίνη), στην αυλή του Δούκα Ερρίκου Β΄ της Λωραίνης, όπου και έγινε ευνοούμενός του και του αφιέρωσε, την 5-7-1621, ένα εξαιρετικό αντίγραφο σε μεμβράνη, πλούσιο σε μινιατούρες, με το όνομα «Trattato sugli scacchi», di Gioacchino Greco detto il Calabrese, MDCXIX (1619) – Πραγματεία επάνω στο Σκάκι, το οποίο βρίσκεται στην Εθνική Κεντρική Βιβλιοθήκη της Φλωρεντίας, γνωστό ως "Κώδικας της Λωραίνης, του σκακιού του Gioacchino Greco".
Ο Δούκας δέχθηκε τη πραγματεία με μεγάλο ενδιαφέρον, ώστε την έδωσε στον Guillaume Polydore Ancel να τη μεταφράσει στα Γαλλικά. Αντίγραφο σ’ ένα εξαιρετικό κώδικα σε μεμβράνη με μινιατούρες ζωγραφικής βρισκόταν στη κατοχή της βιβλιοθήκη της Δρέσδης μέχρι το 1764.
Την ίδια χρονιά, μετά τον θάνατο του Δούκα Ερρίκου Β΄, πηγαίνει στη Πόλη του Φωτός, το Παρίσι, όπου έπαιξε με της Γάλλους σκακιστές, μεταξύ άλλων αντιμετώπισε τον Δούκα του Nemours[*] and Geneva, τον Sign. Isaac Arnauld de Courbeville, διοικητή του στρατοπέδου και στρατηγό της αστυνομίας του βασιλιά Ερρίκου της Σαβοΐας (the Marquis of St. Sorlin) και τον Sign. Jean Chaumont de la Salle, (μέλος του ιδιωτικού συμβουλίου του βασιλιά, de la Salle και αρχηγός των φυλάκων του Richelieu), οι οποίοι ήταν οι καλύτεροι σκακιστές της Γαλλίας την εποχή εκείνη, αποκομίζοντας το όχι ευκαταφρόνητο πόσό για την εποχή εκείνη των 5.000 σκούδων (ή Κορωνών). Ονομάσθηκε «Υπέροχος και μαγευτικός, όπως η χώρα της πατρίδας του».
Το 1622 πηγαίνει στο Λονδίνο, όπου για κακή του τύχη ληστεύεται από τα κέρδη του και γλιτώνει σαν από θαύμα τη ζωή του. Στο Λονδίνο έπαιξε με όλους της τότε γνωστούς παίκτες της εποχής εκείνης, με τους Nicholas Mountstephen και Sir. Francis Godolphin, τους οποίους αφιερώνει αντίγραφα των χειρογράφων του, που περιείχαν εκτός από τις αναλυμένες παρτίδες του και παρτίδες των Ruy Lopez, Salvio και του Giulio Cesare Polerio. Εκεί ανέπτυξε και την ιδέα της καταγραφής ολόκληρων των παρτίδων και όχι απλώς θέσεων.
Το 1623 ανακηρύχθηκε ως ο καλύτερος παίκτης της εποχής εκείνης. Επιστρέφει στην Γαλλία, το 1624, όπου παρέμεινε για δύο χρόνια, 1624-1625, γράφοντας έναν μεγάλο αριθμό χειρογράφων[*], τα οποία συμπληρώνει με καινούργιες ιδέες.
Αργότερα πηγαίνει στην Ισπανία, στην αυλή του Φιλίππου IV (1621-1665) και τίθεται υπό την προστασία του ευγενή και εξέχοντος σκακιστή της εποχής εκείνης don Mariano Morano[*], ο οποίος εκτιμώντας το ταλέντο του τον πήρε κοντά του για να του διδάξει το σκάκι.
Επέστρεψε στην Ιταλία, στη Νάπολη, το 1626, για να φύγει αργότερα συνοδεύοντας έναν Ισπανό ευγενή στις Δυτικές Ινδίες (Κεντρική Αμερική) όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του. Επισκέφθηκε το Μεξικό, το Περού και την Χιλή. Πέθανε το 1630 (1634;). Παραμένει ακόμα άγνωστο το μέρος όπου πέθανε, πιθανόν στις Αντίλλες(;), μάλλον από κάποια αρρώστια, όπως και εάν απέκτησε και άλλα χρήματα από διάφορους αγώνες. Ένα είναι δεδομένο, ότι διορίζει κληρονόμο όλης της περιουσία του τους μοναχούς Ιησουΐτες, ίσως στην μνήμη των σπουδών του στο κολέγιο της Cosenza, ίσως ακόμα για την ευγνωμοσύνη για την βοήθεια που πήρε σε χώρες απομακρυσμένες από την πατρίδα του, το Celico.
Το βιβλίο του με τίτλο «Trattato del gioco degli scacchi», τ’ οποίο εκδόθηκε στην Ρώμη στα Γαλλικά το 1619, εκδόθηκε τρεις φορές όταν ζούσε, και μετά τον θάνατό του εκδόθηκε στις εξής πόλεις: Parigi, Bordeaux, Aia, Amster­dam, Liegi, Bruxelles, Londra, Lipsia και αλλού με περισσότερες από 50 εκδόσεις!! Ακόμα και σήμερα στην Ιταλία εκδίδεται, ενώ εκατοντάδες άλλα έργα συγγραφέων «κοιμούνται» σκονισμένα στις βιβλιοθήκες. Από αυτό και μόνο συνάγεται η μεγάλη του φήμη ανά τον κόσμο.
Η φήμη του ήταν γνωστή στις Αυλές και τα Σαλόνια των πιο μεγάλων οικογενειών. Ένας από τους πολλούς διάσημους αντιπάλους του, ο οποίος νικήθηκε από τον Greco, έγινε τόσο ιπποτικός που τον χαιρετούσε υποκλινόμενος προσφωνώντας τον μ’ ένα μαδριγάλιο[*] που μένει ακόμα γεμάτο από κέφι και γενναιοδωρία.

ΤΟ ΜΑΤ ΤΟΥ ΓΚΡΕΚΟ
Μία βασική εικόνα ματ φέρει το όνομά του. Ο Βασιλιάς που γίνεται ματ βρίσκεται στην άκρη της σκακιέρας όπου παρεμποδίζεται να φύγει προς το κέντρο από διάφορα κομμάτια και των δύο παρατάξεων που βρίσκονται γύρω του. Το κομμάτι που δίνει το ματ είναι ο Πύργος ή η Βασίλισσα, εκ των οποίων το ένα από τα δύο θυσιάζεται για να ανοίξει η κάθετος.
Κατωτέρω παρατίθενται δύο παραδείγματα της πραγματοποίησης του ματ.
1.










.
1.Β:θ7+!!,Ρ:Β 2.Πθ4#

2.










.
1.Π:θ7+!!,Ρ:Π 2.Βθ5#

Carlo De Grandi

[Σ.Σ. Λόγω, κυρίως, τεχνικών δυσκολιών, το παρόν άρθρο δημοσιεύεται εδώ χωρίς κάποιεςς συνοδευτικές φωτογραφίες και τις πολλές βιβλιογραφικές ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ (βλ. τους αστερίσκους). Θα επανορθώσουμε κατά την δημοσίευσι, πρώτα ο Θεός, του Περιοδικού].


(Η συνεχεια το άλλο Σάββατο)